به گزارش حوزه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم؛
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان با حضور در گفتگوی ویژه
خبری شبکه دوم سیما به تشریح جزئیات چگونگی اجرایی برنامه اقدام مشترک از
سوی ایران پرداخت.
صالحی در ابتدای این گفتگو گفت: اقدامات ایران شامل دو بخش عمده است. یکی مربوط به بحث غنی سازی و دیگری راکتور آب سنگین اراک است.
به گفته وی در بحث غنی‌سازی طبق توافق، ایران می‌بایست به مدت 6 ماه
غنی‌سازی 20 درصد را متوقف کند که برای انجام آن می‌بایست اتصالات آبشارهای
سانتریفیوژهایی را که به تولید اورانیوم 20 درصد اختصاص داشتند از هم جدا
کرده و مهمر و موم کنیم که صبح امروز با حضور بازرسان آژانس اتصالات دو
آبشار در نطنز جدا شده و سپ حوالی ساعت 11 ظهر نیز اتصالات 4 آبشار در فردو
مهر و موم شده و کار آن تمام شد.
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در ادامه گفت: قسمت دوم تعهدات در بخش
غنی‌سازی مربوط به سایت اصفهان است. وی گفت: در تأسیسات اصفهان دارای
یو.اف.6 غنی شده هستیم که به صورت گاز است. طبق تواقنامه از امروز عملیات
تبدیل حدود نیمی از ذخیره 196 کیلوگرمی یو.اف6 بیست درصد غنی‌سازی شده به
اکسید یو3او8 یا همان کیک زرد را آغاز کردیم. وی گفت در مورد مابقی آن هم،
هرچند توجیه فنی و عقلی نداشت اما به اصرار طرف مقابل موافقت شد رقیق شود
که معادل 400 تا 450 کیلوگرم اورانیوم کم‌غنی‌شده 5 درصد خواهد بود.
صالحی افزود: در مورد آب سنگین هم بازرسان در محل حاضر شده و از ان بازدید
کردند و طبق توافق طی مدت این 6 ماه آب سنگین به راکتور اراک منتقل
نمی‌شود و مجتمعی سوختی نیز در آن بارگذاری نخواهد شد.
صالحی با اشاره به بحث غنی‌سازی 20 درصدی گفت تنها 6 بشار 164 سانتریفیوژی
به تولید اورانیوم 20 درصدی اختصاص داشت در حالی که هم‌اکنون 9 هزار
سانتریفیوژ به تولید اورانیوم 5 درصدی مشغولند و عملا برنامه اتمی ایران
دچار توقف نشده است.
وی با اشاره به نصب 2 هزار سانتریفیوژ نسل دوم در فردو، گفت این دستگاه‌ها
از زمان دولت قبل و بنا به مصالحی که درست هم بود وارد فاز فعالیت و
غنی‌سازی نشده بودند.
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان گفت از زمانی کشورمان به سوخت 20 درصد
نیاز پیدا کرد که غرب از تحویل دادن این سوخت خودداری کرد و ایران را مجبور
کردند که به این سطح از غنی‌سازی بپردازد،فعالیتی که کشورمان در زمان
گذشته اصلا نیازی به آن نداشت.
وی با یادآوری برخی خاطرات از مراحل آغاز تولید اورانیوم 20 درصد اعلام
کرد محاسبات آن که بسیار سخت و مشکل بود که به همت جوانان انجام شد و شهید
مجید شهیاری در موفقیت آن نقش بسزایی داشت.
در نهایت صالحی تأکید کرد که ایران به اندازه کافی اورانیوم غنی‌سازی شده 20 درصد داشته و به بیش از آن نیازی ندارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موضوع راکتور اراک گفت، تأسیسات
اراک شامل دو بخش است که یک تأسیسات تولید آب سنگین اراک است که کامل شده و
در حال تولید آب سنگین است. اما بخش دوم، راکتور است که هنوز تکمیل نشده و
حتی پس از اتمام ساخت حداقل یک سال زمان برای تست آن وقت نیاز است. صالحی
گفت که طی این مدت نیز هیچ سوخت واقعی و آب سنگین نیز وارد راکتور نشده و
راکتور باید دروه آزمایشی خود را طی کند.
البته صالحی تصریح کرد که کشورمان به صورت داوطلبانه موافقت کرد برخی
تجهیزات اصلی همچون پمپ‌ها، اتاق کنترل و «هات سل» را نصب نکند که تا آن
زمان نیز فاصله‌ای دو یا سه ساله داریم و طی شش ماه تعلیق چیز چندانی از
دست نمی‌دهیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در پاسخ به مجری برنامه در مورد بازفرآوری
گفت، در راکتور اراک به طور بالقوه امکان بازفرآوری است اما عملا هیچ
نیازی به آن نداریم علاوه بر آن، پلوتونیوم تولید شده در راکتور نیز به شدت
مسموم، غیرقابل استفاده و غیر قابل بازفرآوری است. همچنین در راکتور
بوشهر نیز از ابتدا موافقت شده سوخت کامل به روسیه برگردانده شود و در
راکتور اراک نیز اساسا نیازی به بازفرآوری نداریم.
صالحی همچنین با اشاره به تبلیغات و سروصدای بی پایه طرف‌های غربی؛ منطق علمی درخواست‌های آن‌ها را زیر سئوال برد.
وی تأکید کرد که تیم مذاکره‌کننده از هیچ یک از حقوق کشورمان کوتاه
نیامده، بلکه فقط به صورت داوطلبانه از برخی عملیات همچون غنی‌سازی بیش از 5
درصد اجتناب کرده‌ایم و در موارد نیاز از آن‌ها خواهیم خواست تا نیازهای
ما را تأمین کنند. اگر به خواسته ما عمل نکنند نیز مانند اورانیوم 20 درصد
خودمان دوباره برای به دست آوردن آن اقدام می کنیم.
صالحی در پاسخ به ادعای غربی‌ها مبنی بر برچیدن برنامه اتمی ایران تصریح
کرد در صورت نقض توافق، تنها چند ساعت برای از سرگیری غنی‌سازی 20 درصدی
فاصله خواهیم داشت.
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان افزود که نظر غربی‌ها بر این است که ذخایر
اورانیوم 20 درصدی کشورمان به صورت گاز نباید بیش از 250 کیلو باشد و دلیل
آن‌ها این است که تبدیل 20 درصد به 90 درصد به سرعت انجام خواهد داشت، به
هیمن خاطر خواستند تا ذخیره ما را کم کنند تا مطمئن شوند ایران حداقل
فاصله‌ای با تولید سریع بمب داشته باشد. صالحی تأکید کرد طرف غربی چندان
منطقی ندارد زیرا ایران بارها اعلام کرده و حتی مقام معظم رهبری فتوایی بر
حرمت این نوع سلاح‌ها صادر کرده‌اند و به همین خاطر ایران با کاهش ذخیره 20
درصدی خود توافق کرد.
وی تأکید کرد مسئولان کشور بر اساس مصلحت کشور و عقل جمعی به این تصمیمات
رسیده‌آند و مردم عزیر مطمئن باشند هیچ حقی از کشور تضییع نخواهد شد.
صالحی با اشاره به فشار لابی صهیونیسم در غرب گفت بیانیه‌ها و اظهارات طرف
غربی بر این اساس طبیعی است و ما چیزی را از دست نداده‌ایم. وی تأکید کرد
که ایران هم‌اکنون به اندازه کافی اورانیوم 20 درصدی دارد.
وی با اشاره به تجربه 10 سال قبل جناب آقای روحانی در مذاکرات اتمی با سه
کشور اروپایی و موفقیت وی در جلوگیری از ایجاد اجماع جهانی در آن مقطع گفت:
اکنون شرایط به گونه‌ای است که غرب به دنبال این است تا جلوی اجماع داخلی
را در کشورمان بگیرد. وی از همه گروه‌های خواست تا کشور در مسیر اجماع حرکت
کند. وی تصریح کرد که دولت همانطور که جناب رئیس جمهوری فرمودند از نقد
استقبال می‌کند.
صالحی همچنین به شخصه از زحمات تیم مذاکره‌کننده کشورمان تشکر و قدردانی
کرد؛ وی با اشاره به موضوع نصب یک سانتریفیوژ جدید در نطنز تأکید کرد لطف
وزیر خارجه در جای دادن تعداد بیشتری از همکاران سازمان انرژی اتمی، باعث
شد تا منطق کشورمان در مذاکرات فنی با غربی‌ها بچربد و طرف مقابل قانع شد
که این سانتریفیوژ جدید و پیشرفته نصب شود. صالحی تصریح کرد که این
سانتریفیوژ جدید 15 برابر سانتریفیوژهای نسل یک توان تولید دارد.
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان با اشاره به بخش تحقیق و توسعه گفت:
همچنان می‌توانیم روی سانتریفیوژهای جدید فعالیت کنیم فقط نمی‌توانیم
آن‌ها را وارد آبشار و تولید کنیم ولی می‌توانیم آن‌ها را تست کنیم.
وی با اشاره به موضع‌گیری غرب در مورد این سانترفیوژ جدید گفت؛ در ابتدا
طرف غربی خواستار اتهدام آن بود اما در نهایت و پس از مذاکرات موافقت شد در
این مدت 6 ماهه فقط تست مکانیکی روی این سانتریفیوژ جدید انجام شده و گازی
به آن تزریق نشود.
صالحی گفت برخی مفاد توافقنامه کنونی جزئی از پروتکل الحاقی است. از جمله
این موارد چرخنده‌های سانتریفیوژ است که توافق شد بازدیدی مدیریت‌شده و نه
بازرسی از محل و کارگاه‌های تولید چرخنده‌ها داشته باشند.
در رابطه با مانیتورینگ نیز رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان عنوان داشت که
حدود شش ماه پیش آمانو تقاضاهایی برای برخی بازدیدها به منظور کسب اطمینان
بیشتر داشت. دولت ایران نیز با این بازدیدها موافقت کرد. بازدیدهایی که
پیتشر سابقه داشت از جمله این موارد دوبار سابقه بازدید از تأسیسات آب
سنگین اراک و یک بار بازدید از معدن گچین بندرعباس بود. وی گفت کشورمان
برای تلطیف فضا با تقاضای آمانو موافقت کرد.
وی همچنین تصریح کرد کشورمان هرچند توان غنی‌سازی لیزری داشت اما
داوطلبانه و در سال 2002 به طور رسمی این حیطه از فعالیت را کنار گذاشت و
به آژانس نیز این مطلب را اعلام کرد.
صالحی با اشاره به سابقه، ساختار و شرایط سازمان انرژی اتمی گفت که طی این
مدت این سازمان روند روبه رشدی دارد. وی تصریح کرد برای مدتی دستیابی به
کمیت‌ها برای کشورمان بنا به مقتضیات و شرایط و توانمان اهمیت داشت. اما
هم‌اکنون بحث کیفیت اهمیت بیشتری دارد تا بتوانیم تجهیزات خود را ارتقا
دهیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان افزود وظیفه اصلی این سازمان ساخت نیروگاه
اتمی است و تمامی اقدامات دیگر از جمله دستیابی به زنجیره سوخت به تبع آن
مأموریت است. وی گفت در بحث اکتشافات با قدرت در حال کار هستیم. همچنین در
زمان ریاست جمهوری جناب هاشمی قرادادی با روس‌ها برای تولید 4 هزار مگاوات
برق اتمی داشتیم. یعنی علاوه بر بوشهر که جمعا برابر با 5 هزار مگاوات برق
اتمی است.
وی ابراز امیدواری کرد با تأمین بودجه، و با توجه به مسأله انتقال
تکنولوژی سال دیگر کلنگ احداث راکتور دوم بوشهر آغاز شده و به فاصله در هر
دو سال فرآیند ساخت یک نیروگاه هزار مگاواتی آغاز شود.
صالحی گفت قصد داریم که دانش و تکنولوژی دست‌یافته در حوزه اتمی را
بتوانیم وارد حیطه زندگی واقعی مردم کرده و تأمین نیازهای مختلف کشور از
جمله تولید تجهیزات پیشرفته پزشکی مانند دستگاه‌های تولید واکسن را در
دستور کار قرار دهیم
پرشین تحلیل-بهمن92