حدود 4 ماه از آخرین تحلیلی که به بورس نیوز ارائه کرده ام و عنوان آن "نوید روزهای بهتر بازار سرمایه با شکست شاخص کل و RSI" بود، می گذرد. نقطه نظرات کاربران به آن مطالب سراسر ناامیدی بود به طوریکه اکنون مجدداً به یاد سخن نقذ آقای همیلتون می افتم که گفت:"بازارهای صعودی در ناامیدی متولد، در ابهام رشد و در سرخوشی (شادی) می میرند". اما به بازار سرمایه بپردازیم. همانگونه که در تحلیل قبلی اشاره شد، بازار بورس در اثر چند اقدام اعتمادساز از سوی دولت که در رأس آن کاهش نرخ سود بانکی قرار دارد، تغییرجهت داده و رشد خوبی را در طی یک ماه و نیم اخیر رقم زده است. البته قطعی شدن برجام و لغو تدریجی برخی تحریم‌ها از سوی اتحادیه اروپا و همچنین مذاکرات تجاری هیئت‌های تجاری خارجی در ایران و همچنین امضا تفاهم‌نامه‌ها در سفر ریاست جمهوری به اروپا افق روشنی را پیش روی فعالان بازار سرمایه قرار داده و در رشد شاخص تأثیر گذار بوده است. از نقطه نظر بنیادی به نظر می‌رسد که شرایط بازار سرمایه نسبت به گذشته با تغییرات اساسی مواجه شده و افق مناسبی را در مقابل فعالان اقتصادی قرار داده است. اگرچه هنوز زود است که درخصوص ردپای بهبود اقتصادی در گزارشات دوره‌ای شرکت های بورسی سخن رانده شود، اما واقعیت آن است که در برخی گروه‌ها از جمله گروه دارویی، غذایی، خودرویی و برخی دیگر از شرکت‌ها، علائم اولیه قابل رصد بوده و به مرور شاهد بهبود ملموس اوضاع اقتصادی در سال 1395 خواهیم بود. عمده‌ترین عوامل تأثیرگذار بنیادی در بازار سرمایه عبارتند از:
1- لغو تحریم‌های بانکی و بهبود مبادلات خارجی؛ این موضوع سبب بهبود بخش بازرگانی خارجی شده و تأمین مواد اولیه و ماشین آلات و قطعات یدکی را برابر بخش‌های تولیدی در فرایند گشایش اعتبار (L/C) تسهیل خواهد کرد. ضمن آنکه صادرات تقویت خواهد شد.
2- کاهش نرخ سود بانکی به سطوح پایین‌تر همزمان با کاهش بیشتر نرخ تورم؛ این امر از دو طریق می‌تواند در بهبود فضای کسب و کار و همچنین بازار سرمایه مفید واقع گردد. کاهش نرخ سود بانکی به سطوح 18 و سپس 16 درصد و حتی کمتر سبب توجیه پذیر شدن طرح‌های اقتصادی بیشتری شده و امکان تأمین منابع مالی با نرخ های مناسب را برای طرح‌های نیمه تمام و در دست اجرا فراهم خواهد کرد. در عین حال کاهش نرخ سود بانکی سبب حرکت پول‌های با درجه ریسک پذیری بالاتر، از بازار پول به سمت بازار سرمایه (به عنوان بازار رقیب) خواهد شد و این خود به تقویت بیشتر بازار بورس منجر خواهد شد.
3- تلاش دولت جهت ایجاد تحرک اقتصادی در سال 1395 و دستیابی به رشد 5 درصدی؛ مطابق اظهارات وزیر محترم اقتصاد، دولت در تلاش است تا با توجه به شرایط مناسبی که در مراودات بین المللی کشور در دوران پسا برجام ایجاد شده است، تحرک اقتصادی مناسبی را شکل دهد. بازسازی ناوگان هوایی، ناوگان ریلی و قراردادهای جدید در حوزه‌های مختلف از جمله خودروسازی نوید بخش رونق اقتصادی در سال 1395 و پس از آن می‌باشد. بدیهی است در صورت تحقق رونق اقتصادی و افزایش رشد اقتصادی به سطوح بالاتر از 3 درصد، سبب رشد سود آوری (EPS) شرکت‌های بورسی و غیربورسی شده و این مهم در نقش یکی از عوامل تأثیرگذار بر رشد پایدار بورس ظاهر خواهد شد.
4- بهبود احتمالی قیمت نفت به سطوح بالاتر از 30 دلار و حرکت به سمت 53 دلار در هر بشکه؛ در میان مدت اگرچه قیمت نفت پس از قیمت کف تاریخی 22 دلار، برگشت نموده در روند افزایش قرار گرفته است، اما به دلیل عرضه بیش از حد اعضای عضو و غیر عضو اوپک از یکطرف و اوضاع نابسامان اقتصاد جهانی از طرف دیگر کماکان در محدوده 30 دلار قرار داشته و رشد سریعی را از آن انتظار نداریم، اما بروز الگوی سر و شانه معکوس در نمودار قیمت نفت نوید بخش رشد قیمت نفت در نیمه دوم سال 2016 میلادی است که در این صورت رشد اقتصادی کشور به سرعت بهبود یافته و بورس نیز از تأثیرات مثبت آن برخوردار خواهد شد. به علاوه طرح "فریز نفتی" که اخیراً توسط روسیه، ونزوئلا و قطر ارائه شده است به بهبود وضعیت نفت در افق میان مدت و بلندمدت کمک خواهد کرد.
اما از نقطه نظر تکنیکی بازار سرمایه در نیمه دوم سال جاری پس از سومین مرتبه ثبت کف تقریبی 61،200 واحد، عملاً موج اصلاحی چهار بزرگ را به پایان رساند و آماده رشد مجدد در قالب موج پنج بزرگ شده است. اما خود موج پنج بزرگ، در قالب 5 ریز موج حرکت خواهد کرد. توجه داریم که طی یک ماه و نیم گذشته شاهد رشد هیجانی از محدوده 61.200 واحد (کف) تا سطح 78.400 واحد بوده است. چنانچه مطابق تحلیل امواج الیوت، این موج را به عنوان موج یک ( 1 از 5 بزرگ) بشناسیم، در این صورت در کوتاه مدت بایستی منتظر موج دو باشیم که جنبه اصلاحی دارد. بر مبنای محاسبات طول موج فیبوناچی چنانچه موج اصلاحی دو در قالب abc محقق شود، در این صورت باید در مجموع منتظر حدود 2200 واحد (حداقل) اصلاح شاخص باشیم. البته در صورتی که جریان پول به بازار سرمایه در اثر کاهش نرخ سود بانکی کماکان قدرتمند باقی بماند، در این صورت ممکن است اصلاح مذکور در حداقل ممکن خود صورت پذیرد. ضمن آنکه علائم اولیه از شکل گیری الگوی پرچم در نمودار شاخص کل حکایت دارد که در صورت عبور قدرتمند شاخص از عدد 78،400 (سقف قبلی) تأیید خواهد شد که به معنی آنست که نباید منتظر اصلاح قابل توجهی بود و عملاً موج سه شروع شده است.
نمودار شاخص کل در مقیاس روزانه