معجزه افزایش سرمایه/گوش تیز سرمایه گذاران برای یک اتفاق مهم

تورم، شوک های ارزی، روند صعودی قیمت ها و نیز بالا بودن نرخ سود بانکی، مهمترین دلایلی محسوب می شود که این روزها اقبال به افزایش سرمایه را در میان شرکت های بورسی و سرمایه گذاران افزایش داده است.

افزایش سرمایه؛عبارتی دو کلمه ای که هر جا فعالان بازار سهام آن را می شنوند، گوش هایشان برای تعقیب خبر آن تیز می شود. فرآیندی که در پی آن شرکت با جذب منابع جدید به شکل قوی تری در بازار سرمایه ظاهر می شود و فعالیت های توسعه ای خود را پی می گیرد. اماچرا این فرآیند برای فعالان بازار سرمایه مهم است؟

به گزارش بورس نیوز، تورم، شوک های ارزی، روند صعودی قیمت ها و نیز بالا بودن نرخ سود بانکی، مهمترین دلایلی محسوب می شود که این روزها اقبال به افزایش سرمایه را در میان شرکت های بورسی و سرمایه گذاران افزایش داده است.

به طور کلی تصمیم به افزایش سرمایه، اقدامی مطلوب در راستای تامین منافع آتی سهامداران است؛ زیرا افزایش سرمایه بیشتر در راستای یک طرح توجیهی خاص که به بهبود وضعیت یا رشد تولید و سودآوری شرکت می انجامد، اجرا می شود. این اقدام از آنجا که افق رشد آینده را برای شرکت تصویر می کند، معمولا استقبال سرمایه‌گذاران و رشد P/E سهم را در پی دارد.

بطوریکه بررسی ها نشان می دهد که در سال های گذشته بخش قابل توجهی از شرکت های بورسی به افزایش سرمایه از محل های مختلف از محل سود انباشته، ‌اندوخته طرح توسعه، آورده نقدی و مطالبات سهامداران، صرف سهام و غیره روی آورده اند که در این میان سهم افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها طی ماه های اخیر بیش از سایر روش ها پیشی گرفته است. روشی که نوعی افزایش سرمایه صوری بوده و منابع مالی جدیدی را برای افزایش سودآوری و انجام طرح های توسعه ای به شرکت ها و صنایع فعال تزریق نخواهد کرد.

افزایش سرمایه از این محل به ویژه از سوی شرکت هایی مورد توجه است که زیان ده بوده و مشمول ماده 141 قانون تجارت هستند تا از این طریق بتوانند ساختار سرمایه خود را بهبود بخشند. در این روش سهامداران باید زیان گذشته شرکت را به امید کسب سود در آینده پرداخت کنند. به عبارتی، شرکت های مشمول این موضوع در ابتدا اقدام به افزایش سرمایه می کنند و پس از آن با کاهش سرمایه زیان انباشته سنوات قبل خود را پوشش می دهند. این روش به طور کلی بد نیست، اما به شرطی که شرکت آینده خوبی را در پیش رو داشته باشد.

البته تجدید ارزیابی دارایی ها و افزایش سرمایه از این محل برای شرکت ها بسیار مورد پسند است، اما سوال اصلی اینجاست که آیا این روش برای سهامداران هم مطلوب است؟

برای پاسخ به این سوال بایستی دید آیا همه شرکت هایی که طی سنوات گذشته از این محل افزایش سرمایه داده اند، سود و ارزش بازارشان بعد از افزایش سرمایه بیشتر شده است یا خیر و یا این اقدام توانسته موجب ایجاد تحول مطلوب در روند سودآوری آنها شود و یا تنها تسکین دهنده ای موقتی بوده است؟

البته توجه به این نکته نیز لازم به نظر می رسد که سایر شرکت های فعال در بازار سرمایه نیز در رابطه با استفاده از این روش جهت اصلاح ساختار سرمایه توسط شرکت های زیان ده و مشمول ماده 141 قانون تجارت بایستی بیاموزند که حتی با بدترین ساختار مالی هم می توان سرمایه های بازار سرمایه را به سمت خود کشاند.

این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان و فعالان اقتصادی بهترین روش افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده های نقدی سهامداران است تا با ورود منابع جدید یا جلوگیری از خروج آنها قدرت مالی شرکت ها تقویت شود و از سوی دیگر باعث جذب نقدینگی های سرگردان که عاملی مهم در افزایش نرخ تورم است، به سوی بازار سرمایه گردد.

گرچه در این روش نیز به دلیل استفاده ناکارآمد از این منابع در طرح های غیر قابل توجیه و کم بازده و یا محل هایی غیر از طرح های توسعه ای تعریف شده، سهامداران یا بازده اندکی کسب کرده و در مواردی حتی متضرر نیز می شوند. سایر روش ها از جمله سود انباشته و اندوخته ها نیز تنها از طریق اصلاح و یا تغییر در ترکیب حقوق صاحبان صورت می گیرد؛ اما در واقعیت منبع مالی جدیدی را وارد شرکت نخواهد کرد.

این روزها اما سهامداران و سرمایه گذاران بدون توجه به مزایا و معایب اجرای افزایش سرمایه ها بیشتر به سهامی اقبال نشان می دهند که به دنبال دریافت مجوزهای مربوطه جهت افزایش سرمایه باشند و یا حداقل شایعه آن در بازار مطرح شده باشد. بگونه ای که طرح شایعه و یا اعلام رسمی برنامه افزایش سرمایه برای یک شرکت همانند معجزه ای پتانسیل رشد قابل توجهی به قیمت سهام آن می بخشد و تقاضای خریداران را نسبت به آن سهم بیش از پیش افزایش می دهد.

حال آنکه در بسیاری موارد حتی خریداران به تبعات منفی احتمالی افزایش سرمایه و احتمال کاهش سودآوری و رقیق شدن سهم توجهی ندارند. چرا که امکان دارد منابع حاصل از این محل به هر دلیلی که ناشی از برآورد های نادرست از بازدهی آتی طرح های توسعه ای و یا تغییر در شرایط کلی اثرگذار بر آن است، بازده لازم را نداشته باشد و در این میان سرمایه گذاران متضرر شوند.

با این حال، این روزها افزایش سرمایه ها بیش از هر اتفاق و خبر دیگری پیرامون شرکت ها، در افزایش اقبال خریداران به سهام اثر گذار شده و تمایل شرکت ها برای افزایش سرمایه ثبت شده خود آنچنان رشد داشته که از ابتدای سال جاری تاکنون مدارک و مستندات لازم جهت صدور مجوز افزایش سرمایه بیش از 117 شرکت پذیرش شده نزد سازمان بورس روی سامانه کدال رفته است. افزون بر اینکه، شرکت های زیادی نیز در سال گذشته مدارک خود را جهت دریافت مجوزهای لازم ارایه کرده بودند، اما برنامه افزایش سرمایه آنها در سال جاری به اجرا در آمده است که این موارد را نیز می توان در نظر گرفت.

با این حال، نکته اصلی که سهامداران بایستی به آن توجه داشته باشند این است که وجود افزایش سرمایه در برنامه آینده شرکت به تنهایی نمی تواند خبر مثبتی تلقی شود و آینده سودآوری برای سهامداران به همراه داشته باشد؛ بلکه سهامداران باید با بررسی تمامی جوانب و دلایل افزایش سرمایه در این خصوص نتیجه گیری کنند. این در حالی است که اغلب سهامداران بدون توجه به دلیل افزایش سرمایه این موضوع را به عنوان یک فاکتور مثبت در تحلیل خود ارزیابی می کنند.