در مجامع شرکت‌ها چه می‌گذرد؟

شرکتهای سهامی عام در خدمت منافع خاص/ از تاخیر در پرداخت سود سهامدار تا پاداش میلیونی هیات مدیره

پاداش‌های میلیاردی و گاهی چند ده میلیارد ریالی شرکت‌های بورسی در حالی حاتم‌گونه به اعضای هیات مدیره اهدا می‌شود که بسیاری از سهامداران این شرکت‌ها از عایدی به مراتب کمتری و یا تاخیر در پرداخت سود سهام برخور دارند.

به گزارش خبرنگار بورس خبرگزاری فارس، مناقشه اصلی در مجامع شرکت‌های سهامی عام بر نحوه تقسیم عایدی سالیانه شکل می‌گیرد. سهامداران بدون توجه به فرصت‌های توسعه شرکت، عمده تلاش خود را بر تقسیم بیشتر سود متمرکز می‌کنند و معمولاً از آنچه در تخصیص بخشی از عواید تحت عنوان پاداش هیئت مدیره روی می‌دهد، غافل می‌مانند؛ حال آنکه با بررسی مصوبات برخی از مجامع، نکات قابل توجهی به دست می‌آید.

سودی که سهامدار می‌برد؛ پاداشی که نصیب مدیر می‌شود

اولین نتیجه حاصل از بررسی مجامع شرکت‌های سهامی عام، کشف بی‌عدالتی است که در برخورد با سرمایه‌گذار و مدیران شرکت روی می‌دهد.

بر اساس ماده 241 قانون تجارت، نسبتی از سود خالص سال مالی شرکت که جهت پاداش هیئت‌مدیره در نظر گرفته می‌شود، به‌هیچ‌وجه نباید در شرکت‌های سهامی عام از 5% سود پرداختنی به صاحبان سهام تجاوز کند.

درحالی‌ نسبت 5% به‌عنوان سقف پاداش هیئت‌مدیره در نظر گرفته‌شده است که محاسبه آن برای بسیاری از شرکت‌ها اعدادی نجومی را حاصل می‌کند. بااین‌وجود، مدیران برخی از مجامع به سهمی کمتر آن رضایت نمی‌دهند و حاضران در جلسه نیز بدون توجه به منافعی که از ایشان سلب می‌شود، پیشنهاد مدیریت در مورد پاداش را با سلام و صلوات تصویب می‌کنند.

به عنوان نمونه شرکت فروسیلیس ایران یکی از این نمونه‌ها است. مجمع این شرکت با تعیین پاداش 17 میلیارد و 486 میلیون ریالی، دقیقاً معادل با 5% سهام پرداختنی به صاحبان سهام، سهامداران را نقره‌داغ کرد.

بر اساس تقسیم سود 400 ریالی هر سهم این شرکت، سهم هرکدام از اعضای هیئت‌مدیره معادل با سود دریافتنی 6،245،000 سهم است و با توجه به قیمت 2390 ریالی آخرین روز معاملاتی سهام فروسیلیس پیش از برگزاری مجمع، این پاداش معادل با سودی است که سهامدار عادی با پرداخت 15 میلیارد ریال و خرید سهام این شرکت می‌توانست دریافت کند.

اهدای چنین پاداش چشم‌گیری به اعضای هیئت‌مدیره این شرکت در حالی صورت گرفت که در مجمع سال گذشته، حق حضور ماهیانه ایشان، صرف‌نظر از تشکیل یا عدم تشکیل جلسه 16.9 میلیون ریال تعیین شده بود.

از پالایش نفت شیراز به عنوان نمونه‌ای دیگر از این دست می‌توان یاد کرد. در مجمع عمومی سالیانه این شرکت که در 13/05/1394 برگزار شد، فارغ از تعیین حق حضور ماهیانه 8 میلیون ریالی برای هر عضو غیرموظف هیئت‌مدیره این شرکت در مجمع سال گذشته، مبلغ 2 میلیارد و 500 میلیون ریال نیز به عنوان پاداش ایشان مورد تصویب قرار گرفت.

با این حساب می‌توان گفت دریافتی هر یک از اعضای هیئت‌مدیره شراز در سال 1393، 596 میلیون ریال و برابر با سودی است که یک سرمایه‌گذار می‌توانست با هزینه کردن 98 میلیارد ریال و خرید 11،920،000 سهم کسب کند. سود تقسیمی این شرکت در مجمع امسال 50 ریال تعیین شد.

پاداش سنگین برای کدام خدمت؟

عایدی اعضای هیئت‌مدیره شرکت‌های بورسی را از دیدگاهی دیگر نیز می‌توان مورد بررسی قرار داد. فلسفه وجودی تعیین پاداش، ایجاد انگیزه برای مدیران شرکت و تشویق ایشان به تلاش برای حداکثر کردن ثروت سرمایه‌گذاران است.

پرداخت پاداش بر مبنای درصدی از سود تقسیمی، علیرغم وجود انتقادات، به رویه‌ای قانونی و مقبول میان شرکت‌های سهامی عام تبدیل شده است؛ اما عادت به این رویه مقبول، توجه سهامداران را از هدف اصلی -افزایش کارایی مدیران- دور ساخته است.

مجمع بسیاری از شرکت‌های بورسی مدیرانی را به خود دیده‌است که علیرغم ناتوانی در عمل به پیش‌بینی‌هایی که خود ارائه داده‌اند، تا ریال آخر پاداش‌های سنگین پیشنهادی را دریافت می‌کنند.

نیم‌نگاهی به انحراف پیش‌بینی سود سالیانه از آنچه در پایان سال محقق می‌شود هر ناظر بی‌طرف را با این پرسش مواجه می‌کند که مدیران این پاداش‌ها را به‌واسطه کدام خدمت چشمگیر دریافت می‌کنند.

مدیران بانک خاورمیانه از 291 ریال سود پیش‌بینی‌شده برای سال مالی منتهی به 29/12/1393، تنها 212 ریال را تحصیل می‌کنند، اما 9،600 میلیون ریال از سود سالیانه را به عنوان پاداش از این بانک خارج می‌کنند. هیئت‌مدیره بانک خاورمیانه از 6 عضو حقیقی و 3 عضو حقوقی تشکیل شده است؛ لذا می‌توان گفت با وجود انحراف 27 درصدی عملکرد سالیانه از اولین پیش‌بینی، هر عضو حقیقی این هیئت‌مدیره 1،067 میلیون ریال پاداش دریافت کرده است و این مبلغ با توجه به قیمت و سود به ترتیب 2،150 و 160 ریالی هر سهم، معادل با سود دریافتی سهامدار عادی است که 14 میلیارد و 333 میلیون ریال از سرمایه خود را قبل از برگزاری مجمع بانک خاورمیانه برای خرید سهام آن بانک تخصیص داده باشد.

مواردی بسیاری برای نقض رابطه تعریف شده میان عملکرد و پاداش مدیران قابل ذکر است. به عنوان مثال، مجمع عادی سالیانه بانک اقتصاد نوین، در دو سال متوالی 1392 و 1393 پاداش هیئت‌مدیره را 9 میلیارد و 900 میلیون ریال تعیین کرد و این در حالی است که صورت‌های مالی این بانک برای سال مالی منتهی به 29/12/1393 از 32 درصد کاهش سودآوری نسبت به سال مالی قبل حکایت می‌کند.

افق تاریک؛ پاداش طلایی

از سوی دیگر، پاداش‌های طلایی هیئت‌مدیره‌ برخی شرکت‌های بورسی در شرایطی به آن‌ها تعلق گرفته و از چرخه مولد شرکت‌ها خارج می‌شود که اقتصاد کشور با شرایط رکود دست به گریبان است. در این شرایط، بسیاری از شرکت‌های بورسی در پیش‌بینی سود سال مالی آتی خود با تعدیل منفی مواجه‌اند، اما پاداش مدیران را محفوظ نگه‌داشته‌اند.

شرکت فروسیلیس ایران یکی از شرکت‌هایی است که تصمیمات مجمع آن در این زمینه نیز قابل‌ذکر است. پاداش چشمگیر تعیین‌شده برای اعضای هیئت‌مدیره این شرکت در حالی در تاریخ 14/04/1394 به تصویب رسید که چهار ماه پیش از آن پیش‌بینی سود سال مالی منتهی به 29/12/1394 را با 25 درصد تعدیل منفی 317 ریال گزارش کرده بود.

در نهایت، هرچند از مجلس شورای اسلامی اخباری مبنی بر بررسی طرحی برای ایجاد محدودیت در پاداش هیئت مدیره شرکت‌های سهامی عام به گوش می‌رسد؛ اما پیش از هر نهاد قانونی، بزرگترین مسئولیت در این این زمینه متوجه سهامداران شرکت‌ها است؛ زیرا تمام این موارد در مجمع عادی و در حضور ایشان به تصویب می‌رسد. لذا به نظر می‌رسد بهترین راهکار برای پپیشگیری از تکرار موارد مشابه، تحقیق و مداقه صاحبان سهام در حقوق قانونی خویش است.

افزایش سرعت و دقت معامله گران در قراردادهای آتی سکه

با وجود این که مدت کوتاهی از راه اندازی سامانه آنلاین آتی سکه در بورس کالای ایران می گذرد، اما مزایای این سامانه برای فعالان بازار باعث شده تا بخشی از قراردادهای آتی به صورت آنلاین انجام شود.

به گزارش خبرگزاری فارس، یک کارشناس بازار آتی سکه به «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، گفت: بورس کالای ایران در راستای توسعه ارائه خدمات به فعالان بازار سرمایه، سامانه آنلاین معاملات آتی را راه اندازی کرد که در حال حاضر بخشی از معامله‌گران بسته به نوع فعالیتشان در قراردادهای آتی سکه از سامانه آنلاین استفاده می‌کنند.

سیاوش سلیمانی با بیان اینکه معاملات از طریق سامانه آنلاین، سرعت، دقت و امنیت بازار را بالا برده است، افزود: با آغاز این معاملات انتظار کشیدن پشت خط تلفن‌های مشغول دیگر معنا ندارد در ضمن این که امکان اشتباه کردن نیز بسیار کم می‌شود؛ چراکه معامله برخط از ارتباط شفاهی با کارگزار در محیطی که اغلب بسیار شلوغ بوده مبرا است.

به گفته این کارشناس اگر بخواهیم نگاهی دقیق به چرخه الکترونیک داده‌ها در فرآیند معاملات آنلاین داشته باشیم، می‌توان گفت، در معاملات آنلاین تمام عملیاتی که در روش سنتی و روش معاملات اینترنتی اوراق بهادار به صورت دستی و دخالت نیروی انسانی انجام می‌شد، کاملاً‌ مکانیزه شده و همه امور با استفاده از بسترهای امن مخابراتی در کسری از ثانیه انجام می شود.

سلیمانی در ادامه به سرمایه گذاری مطمئن در این نوع معامله اشاره کرد و افزود: زمانی سرمایه‌گذاری مطمئن صورت خواهد گرفت که سفارش معامله گران به طور دقیق و در زمان مورد نظر وارد سیستم معاملات ‌شود.

وی در ادامه نقل و انتقال وجوه بدون نیاز به مراجعه معامله گر در کسری از ثانیه را از ویژگی های معاملات آنلاین عنوان کرد و رابطه با مزیت های آن گفت: سرمایه‌گذار اطمینان دارد اطلاعاتی که دریافت می کند، لحظه‌ای بوده و هیچ تاخیری ندارد و افراد دیگر زودتر از او به این اطلاعات دسترسی ندارند و این باعث بهبود فضای رقابتی می‌شود همچنین سرمایه‌گذاران می‌توانند اطلاعات صورت‌حساب خود را در لحظه مشاهده کنند.

به گفته سلیمانی تصمیم‌گیری خریدار و فروشنده متاثر از اطلاعات و تحلیل خود آنهاست نه افراد معامله‌گر در کارگزاری و همین امر به کارگیری ابزارهای مدیریت ریسک آسان‌تر خواهد کرد.

وی در ادامه به استقبال بیشتر معامله گران با ورود فعالان جدید به این سیستم معاملاتی اشاره کرد و افزود: به سبب دسترسی بهتر مشتریان به سیستم معاملات، سرمایه‌گذاری تسهیل شده و به همین دلیل فعالان جدید به بازار خواهند آمد و روز به روز شاهد توسعه قراردادهای مشتقه در بازار سرمایه کشور خواهیم بود.

این کارشناس بازار آتی با اشاره به کم رنگ شدن ورود اطلاعات دستی توسط معامله‌گران شرکت‌های کارگزاری، کاهش هزینه پرسنلی کارگزاران را از نقاط مثبت معاملات آنلاین دانست و گفت: کارگزاران می توانند این هزینه را صرف امور توسعه‌ای بازار کنند و خدمات بهتری به مشتریان عرضه کنند؛ بنابراین توسعه صنعت کارگزاری و خدمت رسانی به فعالان بازار در بازار سرمایه نمود پیدا می کند و انبوهی از سرمایه‌هایی که تاکنون در این بازار فعال نبودند به بازار جذاب مشتقه راه می‌یابند.

وی در پایان افزود: برای استقبال حداکثری معامله گران از قراردادهای آنلاین آتی باید سایر فعالان بازار نیز اقدام به گرفتن کد معاملاتی جدید و همچنین شرکت در کلاس های دوره های بازار مشتقه برای اخذ مدرک کنند. البته به طور طبیعی افرادی که به تازگی وارد معاملات آتی می شوند و کد های جدید دریافت می کنند، استفاده از سامانه آنلاین را نیز درخواست خواهند کرد که به این ترتیب ورود بازیگران جدید، حجم معاملات آنلاین آتی را بالا خواهد برد.

خریدار بلوک مدیریتی سهام ایران ترانسفو مشخص شد

امروز سازمان خصوصی سازی برای سومین بار بلوک 28.38 درصدی سهام ایران ترانسفو را روی میز فروش بورس گذاشت که در نهایت به همان قیمت پایه از سوی یک شخص حقیقی خریدار شد.

به گزارش خبرنگار بورس خبرگزاری فارس؛ امروز دوشنبه سازمان خصوصی سازی به وکالت از شرکت سینا فرآیند نیرو تعداد 425 میلیون و 808 هزار و 935 سهم معادل 28.38 درصد از کل سهام شراکت ایران ترانسفو را به قیمت پایه هر سهم 820 تومان روی میز فروش بورس گذاشت که در نهایت بدون رقابت با همان قیمت پایه از سوی یک شخص حقیقی فعال در بازار سرمایه خریداری شد.

براساس این گزارش سازمان خصوصی سازی از طریق شرکت کارگزاری نهایت نگر این بلوک را عرضه کرد که کارگزاری آراد ایرانیان به وکالت از خریدار حقیقی این دارایی را خریداری کرد.

به گزارش فارس سازمان خصوصی سازی نخستین بار در 27 اسفند ماه پارسال بلوک 28.38  درصدی سهام ایران ترانسفو را به قیمت پایه هر سهم مبلغ 8699 ریال با شرایط 30 درصد نقد و مابقی در اقساط 3.5 ساله روی میز فروش گذاشت که در یافتن خریدار ناکام بود.

 پس از آن در 22 اردیبهشت ماه امسال یکبار دیگر این بلوک اما به قیمت پایه هر سهم 8343 ریال روی میز فروش بورس گذاشت که پرداخت 15 درصدی ارزش نقدی معامله و مابقی در اقساط 5 ساله از شروط آن بود.

این عرضه نیز بی نتیجه ماند تا اینکه سازمان خصوصی سازی برای سومین بار بلوک 28.38  درصدی سهام ایران ترانسفو را با کاهش قیمت پایه به مبلغ 8200 ریال اما با همان شرایط تسویه عرضه اول خود روی میز فروش گذاشت که یک شخص حقیقی آنرا خرید.

براساس مقررات بورس این معامله زمانی قطعی تلقی خواهد شد که خریدار حصه نقدی آن ا ظرف مدت 9 روز آینده به اتاق پایاپای پرداخت کند.

ارزش کل معامله بلوکی سهام شرکت ایران ترانسفو بالغ بر 349 میلیارد و 163 میلیون و 326 هزار و 700 تومان شد که خریدار باید با توجه به لزوم پردخت حصه 15 درصدی این معامله برای قطعی شدن آن مبلغ 52 میلیارد و 374 میلیون و 499 هزار  تومان به بورس تا 9 روز آینده پرداخت کند.

هوای اقتصادی جهان ابری است

اوضاع ابری اقتصاد جهانی و نوسانات قیمت یوآن چین، موجب کاهش آهنگ رشد اقتصادی تایلند شده است و موجب رشد 2.8 درصدی GDP این کشور شد.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، اوضاع ابری اقتصاد جهانی و نوسانات قیمت یوآن چین، موجب کاهش آهنگ رشد اقتصادی تایلند شده است و موجب رشد 2.8 درصدی GDP این کشور شد.

بر اساس این گزارش، نرخ تولید ناخالص داخلی این کشور در سال گذشته از مرز 3 درصد عبور کرد در حالی که پیش بینی ها در سال جدید حداکثر رشد 0.4 درصدی را برای این کشور اعلام کرده است.

نخست وزیر این کشور در پی ازدیاد فشارهای سیاسی برای تغییر کابینه در نظر دارد تا کابینه خود را به زودی تغییر دهد تا شاید بتواند از فشار سیاسی کشور بکاهد.

پیمونوان ماهوجچاریاونگ، اقتصاددان ارشد موسسه اقتصادی و تحقیقاتی کاسیکورن در این خصوص توضیح داد: اتفاقات اخیر که برای یوآن چین در بازار ارز روی داده است خبری منفی برای اقتصادی تایلند قلمداد می شود و تأثیر زیادی بر واردات و صادرات تایلند خواهد داشت.

وی ادامه داد: هزینه های دولتی و توریسم تنها موتورهای محرک اقتصادی تایلند هستند که چشم انداز قابل توجهی برای آنها متصور نیست.

این در حالی است که، قیمت بت تایلند در آخرین ساعات معاملاتی با کاهش 0.4 درصدی در مقایسه با دلار رو به رو شد و بدترین عملکرد را در میان 11 ارز آسیایی طی 6 ماه گذشته از آن خود کرد.

نخستین عرضه بزرگ‌ترین کارخانه طلای خاورمیانه در بورس کالای ایران

در پی حمایت رئیس هیأت عامل شرکت گسترش و نوسازی معادن و صنایع معدنی، اولین محموله طلای تولیدی کارخانه زرشوران بزودی در بورس کالای ایران عرضه می‌شود.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل بورس کالای ایران، مهدی کرباسیان رییس هیات عامل شرکت گسترش و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، چندی پیش هنگام افتتاح معدن  طلای زرشوران با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور،  با بیان اینکه تقویت بورس کالای ایران، سلامت اقتصادی و شفافیت در آمارها را به دنبال دارد و در معاملات آن منافع اصلی به تولیدکنندگان می رسد، از آغاز عرضه طلای استخراجی این معدن به محض استخراج قیمت مناسب طلا در بورس کالا خبر داده بود.

رییس هیات عامل ایمیدرو با اشاره به اینکه معدن طلای موته سال هاست طلای خود را در بورس کالا به فروش می رساند، اظهار کرد: ایمیدرو از نحوه فروش سنگ آهن صادراتی و رقابت خریداران در بورس کالا نیز رضایت داشته و امیدواریم طلای زرشوران نیز به شیوه ای مناسب و رقابتی در بورس کالا دادوستد شود.

بر اساس این گزارش، مدیر عامل مجتمع معدنی و صنعتی طلای زرشوران در این باره اظهار داشت: عرضه ۴۵ کیلوگرم شمش طلای ۲۴ عیار با بالاترین استاندارد جهانی، نخستین عرضه طلا از بزرگترین معدن طلای خاورمیانه است که از طریق بورس کالا انجام می شود.

محمدرضا احمدی افزود: عرضه محصول کارخانه طلای زرشوران از طریق بورس کالای ایران به عنوان یک بازار شفاف و قانونمند، علاوه بر منافع تولید کنندگان، رقابت عادلانه خریداران را بدنبال دارد.

وی ادامه داد: کارخانه طلای زرشوران که آبان ماه گذشته افتتاح شد، ظرفیت تولید سالانه سه تن طلا را دارد که در طرح توسعه، این ظرفیت به دو برابر افزایش خواهد یافت.