واضح و مبرهن است که لازمه پیشرفت در هر زمینه ای داشتن یک برنامه جامع می باشد یا به عبارت دیگر به لحاظ نرم افزاری باید برنامه ای منطبق به واقعیات داشت گام مهم بعدی برای نیل به هدف اجرای صحیح برنامه می باشد که می توان از آن به عنوان سخت افزار مناسب یاد کرد.پس می توان نتیجه گرفت که برای رشد اقتصادی یک کشور نیز باید برنامه ای جامع داشت که در این برنامه از سخت افزار و نرم افزارهای مناسب هر کشور استفاده بهینه گردد. کشور ما نیز سال ها است که برای تدوین مدل توسعه ای خود در تلاش است که این مدل با توجه به تحولات سیاسی کشورمان دستخوش تغیییرات عمده ای به لحاظ مبنایی شده است که البته در این یادداشت قصد پرداختن به این مبانی را نداریم.
اما باید گفت که ساختار اقتصادی کشور ما عقبه ای با ساختار سرمایه داری دارد هر چندکه پس از انقلاب اسلامی برای تغییر این ساختار تلاش شد و اقتصاد در ابتدای انقلاب دولتی و نزدیک به شیوه شوروی سابق شد اما در نهایت با برخی تغییرات همین ساختار سرمایه داری حفظ شده و در سالهای اخیر بیشتر نمود پیدا کرده است .
البته در اواسط دهه 70 به تدریج با تربیت نیروی انسانی و با توجه به تجربیات بدست آمده و با الگو برداری از تجربه کشورهای موفق مسئولان کشور به تدریج اقدام به تدوین برنامه های توسعه ای با دید میان مدت نمودند که در نهایت در دهه 80 سند چشم انداز 20 ساله به عنوان اولین سند ملی بلند مدت در جهت توسعه کشور تدوین، تصویب و ابلاغ شد و قرار بر این شد که تمامی برنامه های توسعه ای میان مدت نیز در جهت نیل به سند چشم انداز تدوین شود.
بازار سرمایه در اقتصاد ایران
همزمان از دهه 80 بازار سرمایه نیز که از سابقه طولانی هم در صحنه اقتصادی کشور برخوردار بود اما به دلایل مختلف که در حوصله این یادداشت نیست چندان توجهی به آن نمی شد تحولات مختلفی را در جهت رشد تجربه کرد و در حال حاضر به عنوان یکی از نهادهای مهم اقتصادی کشور شناخته می شود.
گفتنی است بازار سرمایه اواخر دهه 80 تا این لحظه هم به لحاظ سخت افزاری و هم به لحاظ نرم افزاری رشد بسیار خوبی داشته و در مجموع همین موضوع باعث شده تا سرمایه گذران روز به روز توجه بیشتری به این بخش داشته باشند بخشی که در بیانی ساده می توان گفت از آن به عنوان دماسنج اقتصاد هر کشور یاد می شود و در حال حاضر به جایگاهی تبدیل شده که بسیاری ازدولتمردان هم به منظور نشان دادن موفقیت خود به آن استناد می کنند.
بورس افتخار دولتمردان در برابر تحریم ها
در سال های اخیر هم که کشور عزیزمان ایران تحت شدید ترین فشار های اقتصادی بوده تحولات بازار سرمایه توانسته تابلوی پر افتخاری برای کشورمان در مقابل دیدگان کشورهای حامی تحریم باشد. از منظر داخلی نیز بازار سرمایه توانست با نشان دادن قابلیت های خود گوی سبقت را از سایر بازار های رقیب خود یعنی مسکن و طلا و .... بر باید و در مجموع بازار سرمایه در این مدتی که کشور شرایط سختی را تجربه می کند تمام قد از اقتصاد کشورمان که همگان بر وجود بیماری های متعدد در آن صحه می گذارند دفاع و حتی یاری کند.
انتظار از وزیر اقتصاد
در سال جاری با روی کار آمدن دولت جدید با شعار اعتدال و تدبیر ، امید به اصلاح برخی رویه های غلط افزایش یافت. رویه های غلطی که از آن به عنوان بی انضباطی مالی دولت قبل یاد می شد. انتخاب دکتر طیب نیا که از سوابق کاری و علمی بسیار خوبی در عرصه اقتصاد برخوردار بوده از سوی ریس محترم جمهور و کسب بالاترین رأی اعتماد از مجلس نیز مؤید همین مطلب است که باید انتظار داشت به تدریج اوضاع به تدریج بهبود یابد و انضباط مالی در کشور حکفرما شود.
هر چند با توجه به زمان کوتاه سپری شده از عمر این دولت و صدارت وزیر اقتصاد نمی توان انتظار تحول بزرگی را داشت اما از گوشه کنار انتقاداتی شنیده می شود که دست کم به عنوان زنگ خطر می توان به ان توجه داشت به عنوان مثل اینکه چرا بسیاری از سیاست های اقتصادی در ماه های اخیر از سوی مردانی غیر از مرد اول اقتصاد کشور بیان و یا حتی به نوعی دیکته می شود.
از سوی دیگر در چند روز گذشته اتفاقاتی در جریان است که باعث افزایش نگرانی ها در خصوص آینده بورس که سرنوشت بسیاری از سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی با آن گره خورده شده و در مقابل نیز تلاش جدی از سوی دست اندر کاران برای رفع این نگرانی ها دیده نمی شود .
لذا وزیر اقتصاد که مخاطب اصلی این یادداشت می باشد مهمترین نقش را می تواند در رفع این معضل داشته باشد چراکه هم به لحاظ جایگاه مسئولیتی و هم به لحاظ سوابق شخصی جز این هم از وی نمی توان انتظار داشت.
فعالان بازار سرمایه در این مقطع فارغ از بازی های سیاسی از وزیر اقتصاد کشور انتظار دارند که توجه بیشتری به دغدغه های فعالان این بخش داشته باشند .
به عنوان مثال چرا بسیاری از ملاحظات بازار سرمایه در تدوین بودجه سالانه در نظر گرفته نمی شود بطور مشخص نرخ بهره مالکانه و یا نرخ خوراک و یا ختی در تعیین نرخ تسعیر ارز! تشکیل مداوم شورای عالی بورس و حضور حضرتعالی در این شورا به عنوان پشتوانه بازار سرمایه همانطور که رییس بانک مرکزی از بازار پول حمایت می کنند و پشتوانه آن هستند ، یا اینکه بحث افزایش وام خرید مسکن و تبعات آن و حتی تعیین نرخ سود بانکی و اوراق مشارکت که الان در جریان است و تغییرات در پستهای مختلف و به طور کلی مواردی که به وزارات اقتصاد مربوط می شود که معمولا وزیر اقتصاد ساکت تر از سایر اعضای دولت است و بقیه دولتی ها بیشتز از وزیر مستقیم در باب آنها سخن می گویند .
جناب وزیر فعالان بازار سرمایه انتظار ندارند در یک مدت کوتاه تمامی مشکلات برطرف شده و ظرفیت های بالقوه اقتصاد کشور عملیاتی شوند تا آنها نیز به بالاترین میزان بازدهی دست یابند اما از شما انتظار دارند که دست کم جلوی وقوع مشکلات بیشتر را حتی المقدور بگیرید و نقش محوری تر در تحولات اقتصادی داشته باشد که صد البته این انتظار زیادی نیست و از نخبگانی چون شما بر می آید .
در مقام کلام پایانی هم باید گفت تبیین نقش مهم بازار سرمایه در اقتصاد برای مرد اول اقتصاد کشور مصداق ضرب المثل "زیره به کرمان بردن" محسوب می شود و هدف از این یادداشت این بود که مسئولان اقتصادی کشور و در راس آنها وزیر محترم اقتصاد توجه بیشتری را به دغدغه های این بخش داشته باشند و جلوی سلب اعتماد سرمایه گذاران را از این بخش بگیرند چراکه اعتماد سرمایه اصلی بازار سرمایه محسوب می شود در آخر نیز از شما دعوت میکنیم با حضور در تالار حافظ و شنیدن در و دل سرمایه گذاران به این بخش نیز اهمیت ویژه ای دهید که سایر مسوولان نیز اهمیت این حوزه را بهتر درک کنند و تصمیمات خلق الساعه و بدون پشتوانه علمی اتخاذ ننمایند .
روزنامه سوئیسی نویه زوریخر سایتونگ، ساعتی بعد از دیدار روسای جمهوری ایران و سوئیس در حاشیه اجلاس داووس، از لغو تحریم های اقتصادی این کشور علیه ایران خبر داد.به گزارش ایرنا، این روزنامه سوئیسی پنج شنبه شب با انتشار خبری درنسخه آنلاین خود دراین رابطه نوشت: دیدیه بورک هالتر رییس جمهوری سوئیس، بلافاصله بعد از دیدار با حسن روحانی همتای ایرانی خود در گفت و گو با خبرنگاران تاکید کرد که تحریم های این کشور علیه ایران را لغو کرده است.به نوشته نویه زوریخر سایتونگ،بورک هالتر در این مصاحبه خاطرنشان کرد: با اینکه شورای فدرال سوئیس هنوز تصمیم رسمی درمورد لغو تحریم ها علیه ایران نگرفته است اما آنچه مسلم است اینکه ما به سرعت این تحریم ها را لغو خواهیم کرد.این روزنامه در ادامه نوشت:برخلاف اتحادیه اروپایی که اعلام کرده تحریم های خود علیه ایران را برای مدت معینی به حالت تعلیق درآوده،سوئیس تحریم های خود را به صورت کامل لغو می کند.به نوشته این روزنامه، بورک هالتر درخصوص دیدار 40 دقیقه ای خود با حسن روحانی به خبرنگاران گفت که این ملاقات فراتر از تبادل تعارف های دیپلماتیک بوده و از جمله درمورد موضوعات مهمی همچون راه های پیشبرد توافق هسته ای ژنو و رایزنی درمورد چگونگی ایفای نقش سازنده از سوی ایران در حل بحران سوریه به طور مفصل با همتای ایرانی خود صحبت کرده است.رییس جمهوری سوئیس در ادامه تاکید کرد:در صحبت های خود با آقای روحانی احساس کردم که اعتماد بالایی بین دو کشور وجود دارد.روزنامه نویه زوریخر سایتونگ در پایان مطلب خود به اهمیت نقش سوئیس در ایران به عنوان حافظ منافع آمریکا در آن کشور اشاره کرده است.به نوشته این روزنامه سوئیسی رییس جمهوری اسلامی ایران علاوه بر دیدار با همتای سوئیسی خود در حاشیه اجلاس داووس با روسای جمهوری مکزیک ، آذربایجان ، قزاقستان و نخست وزیر استرالیا نیز ملاقات های جداگانه ای انجام داده است.رئیس جمهوری اسلامی ایران عصر روز پنجشنبه به وقت محلی در داووس با دیدیه بورک هالتر رئیس جمهور و وزیر امور خارجه سوئیس دیدار و درباره مهمترین موضوعات دو جانبه و مسایل جهانی گفت وگو کرد.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد ما خواهان برقراری ثبات و امنیت در منطقه هستیم و برای برقراری روابط حسنه با کشورهای عربی تلاش می کنیم.به گزارش خبرگزاری مهر، شبکه العربیه در حال برگزاری نشستی در خصوص ویژگیهای نهایی حل بحرانهای خاورمیانه در حاشیه اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس با حضور برخی مقامات خارجی از جمله دکتر ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران است.
ناصر جوده وزیر خارجه اردن تاکید کرد ما بر ضرورت حل دیپلماتیک موضوع هسته ای ایران تاکید می کنیم . وی از توافق هسته ای اخیر در خصوص موضوع هسته ای ایران حمایت کرد.
دکتر ظریف وزیر خارجه ایران در این نشست گفت من اولین سفر عربی خود را به کشور عراق انجام دادم(مجری العربیه : به کشور همپیمان خود رفتید) به اردن، عمان، سوریه و لبنان رفتم تا درباره اوضاع خاورمیانه گفتگو کنیم.
وی افزود ما خواهان برقراری ثبات و امنیت در منطقه و پایان خشونتها هستیم و برای برقراری روابط حسنه با کشورهای عربی تلاش می کنیم.
وزیر خارجه ایران خاطر نشان کرد برای سفر به عربستان سعودی در هر زمانی آماده است.
وی گفت ما به روابط حسنه و خوب با همسایگان خود اهتمام داریم و معتقدم مسئله هسته ای، نقطه شروع و گشایش است و هیچ کس نباید در این خصوص نگرانی داشته باشد.
ظریف افزود ایران با غرب درباره موضوع هسته ای توافق کرد، چرا برخی کشورهای منطقه از این توافق نگران هستند.
احمد داود اوغلو وزیر خارجه ترکیه هم گفت روابط ایران و تریکه تاریخی است، مرزهای ما و ایران باثبات است و مناسبات تجاری و اقتصادی ادامه دارد.
مسعود بارزانی رئیس منطقه کردستان عراق هم تاکید کرد بدون شک روابط حسنه ای میان عراق و ایران برقرار است.
وی در خصوص سوریه گفت معتقدم باید فرصتی برای ملت سوریه در خصوص تعیین سرنوشت فراهم شود.
ظریف در پاسخ به سئوال مجری العریبه در خصوص اینکه سال آینده اگر در داووس حضور پیدا کنند، اوضاع خاورمیانه چگونه خواهد بود؟ گفت : باید واقع بین باشیم، معتقدیم ما در دو راهی هستیم که می توانیم هر راهی را انتخاب کنیم، ما باید برای تغییر اوضاع خاورمیانه تلاش کنیم. ما می توانیم سرنوشت و آینده خود را رقم بزنیم، باید گفتگو کنیم که به تفاهم دست یابیم، تلاش کنیم به آینده بهتر برسیم، می توانیم به آن برسیم.معتقدم سال آینده ممکن است پس از حل بحران سوریه در اینجا(داووس) حاضر شویم.
خبرگزاری رویترز اعلام کرد: مشتریان اروپایی خواهان از سرگیری تجارت نفتی با ایران هستند.
اروپا مشتری نفت ایران شد.
به گزارش شانا، با وجود پا برجا بودن برخی تحریم و محدودیت ها علیه ایران، مقام های شماری از شرکت های اروپایی از جمله توتال فرانسه و شرکت پالایشگر ساراس، شرکت مستقل پالایش نفت ایتالیا، در هفته های گذشته برای مذاکره با شرکت ملی نفت ایران به تهران سفر کرده اند.
روتیرز تصریح کرد: منابع نزدیک به مذاکرات ایران با شرکت های نفتی اروپایی معتقدند ، تهران مطمئن است که بهبود روابط با غرب راه را برای از سرگیری مبادله نفت با اروپا از اواخر سال جاری میلادی همواره خواهد کرد.
از طرفی یک مقام بلند پایه نفتی ایران نیز گفته است: همه خود را برای مذاکره جدی با ایران آماده می کنند و منتظر لغو تحریم ها هستند. این مقام ایرانی افزود: مشتریان سنتی ایران در اروپا علاقه مندی فراوان خود را به از سرگیری مبادله نفت با ایران ابراز داشته اند.
با این وجود مقام های نفتی کشورهای غربی می گویند که گفت و گوهای آنها با ایران جنبه مقدماتی دارد و تاکید می کنند که آنان دست به اقدامی نخواهند زد که تحریم های کنونی را نقض کند. پائولو اسکارونی، مدیرعامل شرکت انی، روز پنج شنبه (سوم بهمن) در حاشیه نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس به خبرنگاران گفته بود: بهترین راه برای بازگشت شرکت هایی مانند انی به ایران رعایت تحریم ها و سوق دادن دو طرف به سوی دستیابی به توافقی است که به روزی لغو تحریم ها را در پی داشته باشد.
یک سخنگوی شرکت انی گفت: مقام های این شرکت برای گفت و گو در مورد از سرگیری مبادله نفت خام به تازگی از ایران دیدن نکرده اند. ایران و کشورهای غربی در ماه نوامبر به توافق ٦ ماهه ای دست یافتند که بر اساس آن ایران قول داد، در ازای تعلیق برخی تحریم های اقتصادی، برنامه هسته ای خود را محدود کند.
اجرای این توافقنامه از روز دوشنبه گذشته (٣٠ دی) آغاز شده است و امید می رود راه را برای حل و فصل فراگیر بن بست هسته ای ۱۰ ساله ایران هموار کند. این توافقتنامه شامل لغو تحریم های واردات نفت اروپا از ایران نمی شود اما مانع آغاز گفت و گوهای ایران و شرکت های نفت اروپا نیز نشده است.
در عین حال رویترز تاکید کرده است: یک مقام ارشد غربی پس از بازگشت از ایران گفت: ایران مایل به صدور نفت خود به اروپاست و اعتقاد دارد که این کار در پایان سال جاری امکان پذیر خواهد بود، ضمن اینکه یک گروه از پالایشگاه سارس ایتالیا در ماه دسامبر به دعوت شرکت ملی نفت ایران از تهران دیدن کرده اند.
پیش از تشدید تحریم های نفتی غرب علیه ایران در اواسط سال ٢٠١٢، ایران روزانه بیش از ٧٠٠ هزار بشکه نفت به اتحادیه اروپا و ترکیه صادر می کرد که یک سوم کل صادرات نفت این کشور را شامل می شد و باقی مانده نفت ایران به کشورهای آسیایی صادر می شد.
ارزش تجارت غیرنفتی ایران و فرانسه در 9 ماهه سال جاری به 412 میلیون دلار رسید.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، براساس تازه ترین آمار گمرک، واردات ایران از فرانسه در 9 ماهه 1392 با کاهش 47 درصدی نسبت به مدت مشابه در سال قبل بالغ بر 391 میلیون دلار شد. فرانسه پانزدهمین صادرکننده بزرگ کالا به ایران در این مدت بود.
همچنین صادرات ایران به فرانسه در مدت زمان یادشده با افت 26.16 درصدی به حدود 20.9 میلیون دلار رسید. فرانسه در 9 ماهه امسال چهل و ششمین بازار بزرگ صادراتی کشور بود.
دارو و مکملهای دارویی، قطعات خودرو، انواع ترکیبات آمینه، محصولات آهنی و فولادی و محصولات آرایشی و بهداشتی عمده ترین کالاهای وارداتی ایران از فرانسه در 9 ماهه سال جاری بودند. در حالی که فرش دستباف، پسته و مغز پسته و مصنوعات ریخته گری نیز اصلی ترین کالاهای صادراتی ایران را به فرانسه در این مدت تشکیل دادند.
فرانسه یکی از کشورهایی بود که تا پیش از تشدید تحریمها علیه ایران بیشترین روابط اقتصادی، تجاری و صنعتی را با ایران داشت به طوری که دو خودروساز بزرگ این کشور بیشترین سهم را در تولید خودروی ایران به خود اختصاص داده اند.
اگرچه پژو و رنو پس از تشدید تحریمها روابط خود را با شرکای خودروسازی خود در ایران محدود کردند و همین عامل باعث شد تا عملا صادرات برخی قطعات خودرو از فرانسه به ایران متوقف شود که در نتیجه تولید خودرو در ایران نیز دچاراختلال شد.
در همین حال قرار است هیات سرمایه گذاری بزرگی از سرمایه گذاران فرانسوی ظرف یکی دو هفته آینده وارد تهران شوند. طبق گزارش وال استریت ژورنال این هیات قرار است تا اواسط بهمن وارد ایران شوند و افرادی از جمله مدیران غولهای انرژی مانند جی.دی.اف سوئز و آلستوم نیز در این هیات حضور خواهند داشت.
شرکت جی.دی.اف سوئز یک شرکت بین المللی فرانسوی بوده که در زمینه تولید و توزیع برق ، گاز طبیعی و انرژی های تجدیدپذیر فعالیت می‌کند.
شرکت آلستوم نیز یک شرکت بین المللی فرانسوی بوده که در حوزه‌های مرتبط با تولید برق و بازارهای حمل و نقل فعالیت می‌کند.
اواخر آذر ماه امسال هم مدیر عامل و نایب رییس بزرگترین تشکل بخش خصوصی فرانسه با نام MEDEF همراه با دیپلمات‌های سفارت این کشور در ایران و در دیدار با رییس ایمیدرو خبر دادند که روزهای چهار و پنج فوریه 2014 (15 و 16 بهمن) مدیران بزرگترین بنگاه‌های اقتصادی فرانسه در تمامی حوزه‌های کسب و کار به ایران سفر خواهند کرد که بخشی ازاین هیات فعالان معدنی و صنایع معدنی هستند.
پیش بینی می شود با توجه به روابط اقتصادی گسترده ایران و فرانسه تا پیش از تشدید تحریمها هم اکنون و با شروع تدریجی رفع تحریم ها مجددا روابط اقتصادی و تجاری دو کشور با رشد مواجه شود که این رشد احتمالا خود را در سه ماهه پایانی امسال و یا سال آینده نشان خواهد داد.