در میزگرد فارس با متولیان بازار سرمایه بررسی شد

سلطانی‌نژاد: بورس آتی ارز آهن تفتیده‌ای است که می‌توان به آن شکل داد/ پیشنهاد عبده برای کشف قیمت واقعی ارز در بورس/پور ابراهیمی: دعوا بر سر جایگاه است نه اصل موضوع

راه‌اندازی بازار آتی ارز بهانه‌ای بود برای برپایی میزگردی با حضور عبده تبریزی صاحبنظر مالی ایران،محمدرضا پورابراهیمی نماینده اقتصاددانان و بورسی مجلس و سلطانی نژاد مدیرعامل بورس کالا در خبرگزاری فارس، میزگردی که یک غایب سرسخت از بانک مرکزی داشت.

● گزارش تصویری مرتبط
-------------------------------

خبرگزاری فارس؛ نخستین بار در پاییز سال91 ایده راه‌اندازی بورس ارز از سوی متولیان وقت بازار سرمایه مطرح شد،اما با مخالفت سفت و سخت برخی نهادها و فعالان بخش خصوصی از جمله اتاق بازرگانی، مدیران بورس مجبور به پس گرفتن حرف‌های خود شدند. پس از گذشت مدتی اما همسو با نوسانی شدن قیمت‌ها و بالاگرفتن نگرانی واردکنندگان کالاهای واسطه‌ای از جمله خودروسازان؛ دولت با انتشار بخشنامه‌ای از مرکز مبادلاتی ارز به جای بورس ارز رونمایی کرد.

هر چند که دولت راه‌اندازی بورس ارز را منتفی ندانست اما مرکز مبادلات ارزی از همان ابتدا مدلی کپی برداری شده از بورس ارز قلمداد شد که در شرایط تحریم‌ها ارز حاصل از صادرات را به قیمت مبادله‌ای که روزانه اعلام می‌شد بر اساس شرایطی در اختیار وارد کنندگان قرار می‌داد. در این بین با وجود آنکه بسیاری از صادرکنندگان مواد خام و کالاهای اساسی برای عدم عرضه ارز خود در این مرکز پافشاری کردند،اما ادامه روند فعالیت مرکز مبادلاتی به پدید آمدن نرخ جدیدی به نام نرخ توافقی برای ارز در این مرکز منجر شد.

در چنین اوضاعی راه اندازی بورس ارز از دستور کار دولت خارج شد تا اینکه در جریان بررسی لایحه بودجه سال 1392 یکبار دیگر در صحن علنی از سوی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس مطرح اما در ادامه کار ، نماینده پارلمانی دولت در مقابل این پیشنهاد ایستاد و با آن مخالفت کرد. توجیه آن نیز محدودیت های ارزی ناشی از تحریم های ارزی و اوضاع نامناسب اقتصادی اعلام شد.

در آن زمان برخی از نمایندگان مجلس معتقد بودند، زمانی که بیش از 80 درصد ارز را دولت تامین می کند ایجاد بورس ارز معنا ندارد.  اعتقاد بر این بود در شرایط تورم اگر بورس ارز راه اندازی شود، مردم سپرده‌های خود را از بانک‌ها برمی‌دارند و ارز می خرند .

اکنون با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای و امکان برنامه‌ریزی بهتر برای دوران پس از حذف تحریم‌های ارزی و مالی یکبار دیگر موضوع راه اندازی بورس ارز بر سر زبان‌ها افتاده با این تفاوت که این بار بر حسب اتفاق متولیان بانک مرکزی و دولت نیز موافق پدید آمدن چنین بازار متشکل و شفافی در نظام ارزی کشور هستند، البته با شرط و شروط های فراوان.

این در حالی است که لزوم راهبری برنامه‌ها و سیاست‌های اقتصادی دولت در سر و سامان دادن به بازارها اهمیت راه اندازی بورس ارز را برای اجرای برخی تصمیم‌های کلان مدیریتی دو چندان می کند. دولت تصمیم دارد تا برنامه تک نرخی کردن ارز را بر مبنای نظام شناور مدیریت شده پیش ببرد.

اعتقاد بر این است که تا زمانیکه نرخ ارز بر مبنای چند نرخ اعلام می‌شود می‌تواند زمینه فساد و رانت را برای عده‌ای قلیل و اغلب با انگیزه‌های سوداگرایانه فراهم آورد ولی در صورت راه‌اندازی بورس ارز علاوه بر شکل‌گیری نظامی شفاف و متشکل امکان ظهور و بروز این رانت‌ها به حداقل رسیده و مسیر ورود و خروج درآمد‌های ارزی دولت و بخش خصوصی در بازار آتی ارزی با مکانیزمی عادلانه شفاف می‌شود، اما برای تحقق این آرزو گویا هنوز راه بسیاری مانده است.

در این رابطه خبرگزاری فارس در میزگردی تحت عنوان «بررسی بورس آتی ارز؛ مزایا و چالش ها» افق‌های پیشروی این بازار نوین را با حضور سه تن از متولیان بازار سرمایه به چالش کشیده است. در این میزگرد دکتر حسین عبده تبریزی عضو شورای عالی بورس در کنار محمدرضا پور ابراهیمی از اعضای شورای عالی بورس و نماینده مجلس شورای اسلامی و همچنین حامد سلطانی نژاد مدیر عامل بورس کالا در سالن اجلاس خبرگزاری فارس حضور یافتند و درباره دیدگاه‌های کارشناسی در این خصوص به بحث و گفتگو نشسته‌اند.

از میان این جمع صمد کریمی مدیر اداره صادرات بانک مرکزی نیز اگر چه به این نشست تخصصی دعوت شده بود اما در آخرین دقایق باقیمانده تا شروع میزگرد از حضور در آن انصراف داد. هر چند که ساعتی بعد در گفتگویی اختصاصی با خبرگزاری فارس مواضع خود را با خبرنگار فارس در میان گذاشت که این گفت‌و‌گو نیز آماده انتشار است.