وقتی بتوان راهکاری پیدا کرد که قیمت سهام در تالار معاملات حافظ براساس دلار محاسبه شود، از منظر سرمایه گذار خارجی ارزش سهام در بورس ایران از چند سنت فراتر نمی‌رود. این موضوع برای سرمایه گذار ایرانی نیز قابل تامل خواهد بود، چراکه به جای سفته بازی و صف نشینی در مقابل صرافی‌ها، به سمت تحصیل و نگهداری بلندمدت سهام مبتنی بر ارزش دلار گرایش بیشتری پیدا خواهد کرد .
به گزارش خبرنگار تابناک اقتصادی، بورس تهران طی سال‌های اخیر با رشد قابل توجه حجم و ارزش معاملات سهام روبرو بوده است. نگاه مثبت دولت تدبیر و امید به چشم انداز بازار سرمایه و در عین حال بهبود سیاست خارجی کشور با کشورهای دنیا ، تالار معاملات بورس تهران را برای هر سرمایه گذاری که در آنسوی مرزها به دنبال یک درصد بازدهی بیشتر میان بازارهای مختلف تقلا می کند را بیش از پیش جذاب تر کرده است .
در این میان، ارزش ریالی سهام در ایران و از طرفی میزان بازدهی بسیار بالای دارایی های کاغذی در مقایسه با نرخ اندک تورم در غرب باعث شده تا سرمایه گذاران خارجی برای ورود به بازار سرمایه ایران از هم اکنون به تکاپو بیافتند .
این موضوع برای متولیان بازار سرمایه نیز جذابیتی دو چندان دارد چراکه با ورود نقدینگی های جدید به بازار سرمایه و ورود سرمایه گذار خارجی ، از یک طرف رقابت کیفی میان کارگزاری های بازار افزایش می یابد و از سویی دیگر تامین مالی برای بنگاهها از طریق نقدینگی های تجمیع شده در بازار از طریق افزایش سرمایه و یا ابزارهای مالی مختلف میسر می شود .
موضوعی که در این میان مطرح می شود، ارزان بودن فوق العاده سهام و اوراق بهادار شرکت‌ها و صنایع بزرگ بازار سرمایه ایران در مقایسه با بورس آنسوی مرزها است .
با توجه به نبود زیر ساخت کافی برای بین المللی شدن بازار سرمایه ایران و عدم پیوند مستقیم با دهکده جهانی و از طرفی نقص استانداردهای حسابداری و حسابرسی با استانداردهای بین المللی و وجود مشکلاتی همچون پولشویی و نقل و انتقال ارز، ضعف قوانین حاکمیتی و تجاری و بی ثباتی در تصویب احکام بودجه ای ؛ورود سرمایه گذار خارجی به بورس ایران با اما و اگرهای فراوانی روبرو است .
از منظر غربی ها در بازار سرمایه ایران به وفور می توان سهام "پنی استوک" یافت؛ هر چند که ارزش بازار سرمایه ایران به حدود 5 هزار میلیارد تومان هم رسیده باشد .
سهام پنی استوک یا "سهام پشیزی" ، دارایی است که شرکت‌ها به‌ویژه شرکت‌های تازه کار با قیمت بسیار ارزان منتشر می کنند و از طریق بورس به عموم سرمایه گذاران عرضه می‌کنند. اشخاصی که این سهام را می‌خرند به طور معمول در معرض ریسک بالا قرار نمی گیرند، زیرا قیمت و مبلغ خرید این دارایی ها بسیار پایین است؛ در عوض هنگامی که پروژه ها به ثمر می‌نشینند و به سودآوری می‌رسند، قیمت سهام افزایش می یابد و سود فراوانی را نصیب سهامداران می کند .
اما از منظر سرمایه گذار ایرانی با توجه به تبخیر ارزش ریال و تورم موجود در جامعه ، قیمت سهام می بایست افزایش یابد و یا اینکه دستکم در مقایسه با ارزش جایگزینی شرکت‌ها ، ارزش ذاتی سهام تعدیل شود اما وقتی ارزش ریال سقوط می کند، دیگر هیچ چیز برای سرمایه گذار درگیر با نوسان‌های قیمتی اهمیتی نخواهد داشت؛ الا نشستن در صف خرید ارز مقابل صرافی ها .
پرسشی که در این میان مطرح می شود، اینکه چرا در شرایط نامساعد اقتصادی که خروج ارز از کشور برای جامعه بسیار گران تمام می شود و از طرفی لزوم جلوگیری از سوداگری در بازار ارز و سکه متولیان بازار پولی و مالی کشور را به تکاپو می اندازد، ارزش اسمی سهام به عنوان دارایی و اوراق بهاداری که تورم آن از دروازه های بورس فراتر نمی‌رود، به نرخ آزاد ارز تغییر نمی یابد؟
علی مهرآبادی کارشناس بازار سرمایه در این باره در گفتگو با تابناک اقتصادی می گوید: جلوگیری از سفته بازی و جمع آوری نقدینگی سرگردان جامعه همواره از دغدغه های هر دولتی که برسر کار آمده بوده است. با توجه به افق روشن توافق هسته ای ایران با غرب در ماه‌های پیشرو و از طرفی چشم انداز قابل اطمینان بازار سرمایه ایران، بدون شک ورود سرمایه گذار خارجی یکی از اصلی ترین برنامه های متولیان بازار سرمایه در دولت یازدهم خواهد بود .
وی گفت: وقتی بتوان راهکاری پیدا کرد که قیمت سهام در تالار معاملات حافظ براساس دلار محاسبه شود، از منظر سرمایه گذار خارجی ارزش سهام در بورس ایران از چند سنت فراتر نمی‌رود. این موضوع برای سرمایه گذار ایرانی نیز قابل تامل خواهد بود، چراکه به جای سفته بازی و صف نشینی در مقابل صرافی‌ها، به سمت تحصیل و نگهداری بلندمدت سهام مبتنی بر ارزش دلار گرایش بیشتری پیدا خواهد کرد .
وی افزود: از منظر قانون تجارت، ارزش اسمی هر سهم در بورس ایران مبلغ یکصد تومان است اما در صورت اصلاح این قانون که آخرین بار حدود 45 سال قبل بازبینی شده، می توان ساختاری را طرح ریزی کرد که علاوه بر کاهش سفته بازی در بازار ارز و سکه به افزایش سهامداری و تشویق صاحبان نقدینگی برای ورد به بازار سرمایه کمک کرد .
به گفته مهرآبادی، ارزش کل بازار سرمایه ایران با وجود حضور شرکت های با سرمایه بالا هنوز بسیار کوچک بوده و به اندازه یک سوم ارزش بورس‌های بزرگ عربی نیز قابل قیاس نیست. در حالی که شاخص کل بورس تهران در نقطه حمایتی مدیریت می‌شود اما ارزش سهام در بازار به شدت با افت مواجه بوده است. از این رو، فرهنگ سازی و تغییر ساختارهایی همچون جایگزینی دلار به جای ریال در ارزشگذاری سهام می تواند به تقویت نقش بازار سرمایه بیانجامد .
مهرآبادی با بیان اینکه بازار سرمایه امروز کشور نیازمند گرایش عموم مردم به سمت سهامداری و سرمایه گذاری‌های بلند مدت است ، عنوان کرد: در زمینه تامین مالی هم اکنون فقط افزایش سرمایه از محل سود انباشته برای فعالان بازار سهام از اهمیت برخوردار است و سایر ابزارها همچون تجدید ارزیابی دارایی ها به دلایل مختلف برای شرکت‌ها و سهامداران آنها جذاب نیست .
وقتی تصمیم گیری برای نرخ خوراک مجتمع های پتروشیمی و یا نفت خام دریافتی برای شرکت‌های پالایشی براساس دلار و سنت در بودجه تعیین می شود، چرا نباید ارزش سهام را بر مبنای ارزی قرار نداد؟
در مقابل این اظهارات مهرآبادی، علی شفیع پور، کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفتگو با تابناک اقتصادی ضمن بی ربط دانستن ارزشگذاری قیمت اسمی سهام براساس ارز در بورس ایران، آن را غیر عملی می داند و می گوید: هر چند راه اندازی بورس ارز برای یک سیاستگذاری بلند مدت می تواند منافع کشور را تامین کند اما با توجه به افزایش یکباره قیمت ارز در کشور، این سیاست‌ها در کوتاه مدت از موفقیت برخوردار نیست .
در بورس ارز به جای معامله حواله، می توان بر روی خرید و فروش واقعی اسکناس ارزی تمرکز کرد. معاملات ارز براساس اسکناس نمی‌تواند افزایش چندانی را برای قیمت‌های رایج در بازار در پی داشته باشد، زیرا عرضه و تقاضا برای حجم مشخصی از اسکناس ارز وجود دارد اما عده ای از اشخاص معاملات ارز را به صورت بازی با نوسان قیمتی آن و با سرمایه ای اندک پیش می‌برند که در این میان، از دست به دست شدن اسکناس واقعی ارز خبری نیست و قیمت‌ها با نوسانی شدن شدیدی روبرو می‌شوند .
وی درباره امکان تعدیل ارزش ریال سهام با ارز گفت: واحد پولی کشور ایران بر مبنای ریال بوده و همه واحدهای پولی کشور بر مبنای ریال محاسبه و تسعیر می شود. بورس ایران می تواند برای افزایش پایه پولی و ارزی کشور با ایجاد و توسعه شعب در کشورهای مختلف و در عین حال، راه اندازی بورس ارز در کشور، سهام شرکت‌های بورسی را براساس نرخ ارز آن کشور به سرمایه گذار خارجی عرضه کند. زمانی قرار بود سهام شرکت ملی مس در بورس مالزی عرضه شود تا بتواند ارزش ریالی و ارزی سهام با شرکت‌های رقیب از این طریق همگن شود .
به باور وی، با ایجاد شعب بورس ایران در کشورهای دنیا علاوه بر معرفی شرکت‌ها و صنایع ایرانی در آنسوی مرزها ، با شرکت‌های هم تراز خودشان مقایسه و ارزشگذاری می شوند. از این طریق علاوه بر عدم تغییر پول رایج کشور ، قیمت سهام ایران در بورس‌های خارجی بر روی شاخص‌های بورسی یکدیگر تاثیر گذار خواهند بود.
منبع پرشین تحلیل