با تشکر از جناب آقای حمید خادم به دلیل نقد مطلب یاد شده، پیش از جواب دادن به ابهامات مطرح شده از ایشان کمال تشکر را داریم چرا که شفاف سازی و کارشناسی شدن چالش پدیده شاندیز هدف غایی ما نیز هست و از هرگونه بحث کارشناسی کارشناسی استقبال می کنیم.
در جواب این مدرس عزیز دانشگاه باید به چند نکته توجه داشت. اول اینکه در تحلیل قبلی، هدف نهایی به هیچ عنوان ارزشگذاری پدیده شاندیز نبود. بلکه قصد مقاله صرفا این بود که اعلام کند پدیده شاندیز در خوشبینانه ترین حالت یک چهارم قیمت فعلی ارزش دارد. در تحلیل قبلی جملات زیر در ابتدای مطلب آمده بود که احتمالا به آن توجه نشده است:
«همچنین در بحث ارزشگذاری شرکت، قیمت هر سهمی که مردم 8 هزار تومان می خرند، در حدود 1700 تومان برآورد شده است. این رقم صرفا در مقام مقایسه و به عنوان خوشبینانه ترین برآورد کارشناسی از قیمت عادلانه سهم ارائه شده است و طبیعی است قصد این مقاله فقط نقد کردن قیمت 8 هزار تومانی است و قصد این مقاله ارائه قیمت پیشنهادی برای خرید نیست»
اما فارغ از اینکه مقاله قبلی به هیچ عنوان ادعای ارزشگذاری سهام پدیده شاندیز را نداشته است در ادامه جواب ابهامات نقد فوق آمده است.
نقد اول: با توجه به محاسبات صورت گرفته، می بینیم که برآورد گروه تحلیل شرکت سرمایه گذاری، معادل ده درصد (10 درصد) ارزش واقعی پروژه می باشد؛ که فرض افزایش نرخ فروش هر مترمربع از این بنا در شرایط تورمی فعلی، درصد مزبور به کمتر از ده درصد (10 درصد) رقم مذکور می رسد.
با توجه به مطالب گفته شده و بدون هیچ توضیح اضافه ای، باید گفت :
"احسنت بر این تحلیـل فنی شما !"
حال با استفاده از اطلاعات ارائه شده در صورتهای مالی شرکت ابنیه پدیده شاندیز (منعکس در سایت پدیده) ارزیابی های مذکور به شرح زیر ارائه شده است :
همانطور که گفته شد، شرکت ابنیه پدیده شاندیز مشمول استفاده از استاندارد حسابداری شماره 29 (فعالیت ساخت املاک) می باشد. لذا برای محاسبه میانگین بهای فروش هر مترمربع می باید، مبلغ پیش دریافتها (قبل از کسر درآمد های شناسایی شده تاکنون) را بر متراژ فروش رفته تقسیم نمود.
پاسخ نقد اول: در مقاله اول که این استاد محترم دانشگاه زحمت نقد کردن آن را کشیده بودند مجموع ارزش پروژه شهر رویایی پدیده مشهد، 4860 میلیارد تومان پیش از کسر سهم واحدهای پیش فروش شده و مشاعات برآورد شده بود. متن زیر بخشی از مقاله مورد نقد است:
«در صورتیکه مشت را نشانه خروار بدانیم 560 هزار متر مرکز خرید و 250 هزار متر هتل و 183 هزار متر واحدهای اقامتی جمعا ارزش 4860 میلیارد تومان میرسیم که طبق صحبت صاحب شرکت 15٪پروژه نیز تاکنون واگذار شده است.»
در محاسبات صورت گرفته در مقاله اولیه محاسبات مربوط به درصد پیشرفت لحاظ شده است. اثبات این ادعا نیز اینجاست که این استاد محترم که ادعا می کنند نرخ های ما تنها 10 درصد نرخ های واقعی لحاظ شده اند، خودشان در ادامه نقدشان در خوشبینانه ترین حالت رقم 4725 میلیارد تومان برای پروژه برآورد می کنند. سوال اینجاست که اگر نرخ های مقاله اولیه 10 درصد نرخ های واقعی است چگونه است که رقم برآوردی خود شما نه تنها ده برابر رقم مقاله اولیه نیست بلکه کمتر نیز هست.
نقد دوم: بدلیل عدم افشاء پیش دریافتهای قبلی (از محل درآمد های شناسایی شده) در صورتهای مالی، جهت محاسبات، از مانده پیش دریافتها استفاده شده است، که البته این مورد به نفع دوستانمان در گروه تحلیل نیز می باشد (زیرا میانگین نرخ فروش را کمتر از واقع نشان می دهد) :
(ماخذ اطلاعات فوق : یاداشتهای شماره 15 و 2-22 همراه صورتهای مالی حسابرسی شده شرکت ابنیه پدیده شاندیز برای سال 1392)
حال درصورتیکه پیش دریافت های فوق بابت فروش پانزده درصد (15 درصد) از واحد های پروژه (نه کـل پروژه) باشد (درصد پیشرفت پروژه 15 درصد می باشد)، ارزش کل دارایی های قابل فروش پروژه قبل از تعدیل به شرح ذیل محاسبه می شود (ارقام به میلیون ریال) :
753,503,31 |
= |
15% ÷ 563,725,4 |
= ارزش کل دارایی های قابل فروش (قبل از تعدیل) |
با توجه به شرایط تورمی موجود و انعکاس فروش ها به نرخ های قدیمی و همچنین منظور نشدن فروش های سنوات قبل در پیش دریافت های مذکور، با رعیات اصل احتیاط و در بدبینانه ترین حالت، ارزش کل داراییهای قابل فروش در قسمت قبل را با نرخ پنجاه درصد (50 درصد) تعدیل می کنیم :
630,255,47 |
= |
150% × 753,503,31 |
= ارزش کل دارایی های قابل فروش (بعد از تعدیل) |
پاسخ نقد دوم: نقد دوم نیازی به پاسخ ندارد. صرف نظر از مفروضات غلط این استاد دانشگاه که نشان از عدم مطالعه دقیق صورتهای مالی دارد اما در نهایت عدد برآوردی ایشان به طرز شگفت انگیزی با عدد 4860 میلیارد تومانی مقاله اولیه تقریبا یکسان است.
در واقع ایشان با این محاسبات عدد ما را تایید کرده اند و حتی به طور ضمنی اعتراف کرده اند که عدد ما حدود 150 میلیارد تومان نیز بیش از واقعیت (واقعیت طبق نظر این استاد محترم) می باشد. اما از اینها گذشته مفروضات غلط فاحشی در محاسبات ایشان هست که این موارد به شرح زیر است:
1. این استاد دانشگاه در محاسبات خود مجموع رقم پیش دریافتها را تقسیم بر متراژ فروش سال 92 کرده است. در واقع ایشان عامدانه و یا سهوا مبلغ پیش دریافت را که یک رقم انباشته و مربوط به چند سال است تقسیم بر متراژ فروش فقط یک سال ( سال 92) نموده است و به نرخهای نجومی ای رسیده اند که هیچ مبنای علمی و تحلیلی ندارد.
2. این استاد دانشگاه پیشرفت کلیه پروژه ها را 15 درصد فرض کرده اند. ای کاش این استاد محترم قبل از ارائه این تحلیل خود یادداشت 8 صورتهای مالی را مطالعه می نمودند تا درصد پیشرفت پروژه ها را مشاهده نمایند. درصد پیشرفت پروژه ها به شرح زیر است:
3. ایشان در ابتدای برآورد خود به شرح زیر بر کسانی که به ارزش پروژه نقد دارند منت می گذارند: «در صورتهای مالی، جهت محاسبات، از مانده پیش دریافتها استفاده شده است، که البته این مورد به نفع دوستانمان در گروه تحلیل نیز می باشد (زیرا میانگین نرخ فروش را کمتر از واقع نشان می دهد)» اما ایشان در انتهای تحلیل خود به یکباره منت گذاشتن خود را فراموش می کنند و ارزش پروژه را 50 درصد به خاطر تعدیلات تورم و غیره زیاد می کنند.
گرچه در مورد این عدد 50 درصد نقدهای جدی وجود دارد و ادعا می شود قیمت ملک در این مدت نزولی نیز بوده است اما جدای از این بحث ها اصل این کار این استاد محترم مغلطه ای نادرست است. گرچه حتی بعد از این تعدیل 50 درصدی نیز رقم برآوردی ایشان از برآوردهای مقاله اولیه کمتر است.
4. مهم ترین نقد به محاسبات ایشان این است که برای پروژه هایی که خودشان ادعا می کنند 15 درصد تکمیل هستند، ارزش روز را لحاظ می کنند اما هزینه های برآوردی تکمیل پروژه و خواب پول تا زمان فروش را لحاظ نمی کنند. این نقد به روش مقاله اولیه نیز وارد است.
اما توجه داشته باشید در مقابه اولیه ما گفتیم خوشبینانه تحلیل می کنیم تا ثابت کنیم پدیده سهمی 8000 تومان نمی ارزد. اما این استاد محترم اگر ادعا دارند هر سهم 8000 تومان می ارزد نباید خوشبینانه تحلیل کنند. البته این نوع محاسبه ایشان از خوش بینی فراتر است و تهور است.
نقد سوم: نکته حائز اهمیت اینکه، سایر اموال و داراییهای مشهود شرکت ابنیه پدیده شاندیز (بدون در نظر گرفتن دارایی های نامشهود) شامل، هتل ها، تالارها، ساختمان های اداری، باغ گل، مرکز فرهنگی تفریحی، مرکز ورزشی و سایر دارایی ها (به شرح یادداشت شماره 11 صورتهای مالی) و همچنین سرمایه گذاریهای این شرکت (به شرح یادداشت 10 صورتهای مالی) شامل، 99/99 درصدی در پروژه کیش، 99/99 درصدی در شرکت پدیده پارسیان - مشتمل بر کلیه رستورانهای پدیده، 99/99 درصدی در هایپر مارکت پدیده و غیره، جزو داراییهای قابل فروش نبوده (شرکت قصد فروش آنها را ندارد) و ارزش آنها در محاسبات فوق الذکر در نظر گرفته نشده است!
علی ایحال با عنایت به موارد مطروحه در بالا و با یک تامل کوتاه، نتیجه گیری در مورد سوال زیر را بعهده مخاطبان فهیم بورس نیوز و خوانندگان این مطلب می گذاریم :
"آیا ارزش روز تمام داراییهای شرکت ابنیه پدیده شاندیز پس از کسر تمامی بدهی های جاری و آتی، با استفاده از روش ارزشگذاری بر مبنای خالص ارزش داراییها (یا همان NAV)، حداقل 128 هزار میلیارد ریال برآورد نــمی شود!"
پاسخ نقد سوم: این نقد واقعا حیرت انگیز است. این استاد محترم در محاسباتی سرتاسر اشتباه ابتدا به رقم 4700 میلیارد تومان می رسند و سپس سرانگشتی و بدون ارائه اطلاعات دقیق 8100 میلیارد تومان دیگر به ارزش شرکت اضافه می کنند و می پرسند آیا با این محاسبات ارزش روز داراییهای پدیده شاندیز 12800 میلیارد تومان نیست. جواب ما تنها یک جمله است. احسنت بر این تحلیل فنی شما...!
اما بد نیست داراییهایی که ایشان بدانها اشاره کرده اند نیز کمی بیشتر مورد تحلیل قرار دهیم تا مشخص شود این حرف دوستان که ادعا می کنند پدیده شاندیز بسیاری داراییهای ارزشمند دیگر دارد مغلطه ای بیش نیست.
1. صحبت از پدیده کیش و رستوران آن شده است. جالب است بدانید که پدیده کیش در سال 92 به مبلغ 450 میلیارد تومان خریداری شده است. صاحبان اولیه پدیده کیش این شرکت را تنها سه سال قبل در سال 89 و با سرمایه 14 میلیارد تومان تاسیس کرده بودند.
معلوم نیست رستوران و زمینی که 14 میلیارد تومان خریداری شده است و برای موسسان آن تنها 14 میلیارد تومان خرج داشته چطور ظرف سه سال به مبلغ 450 میلیارد تومان به شرکت ابنیه و ساختمان فروخته شده است. از دید کارشناسان این پروژه نه تنها ارزش افزوده ای برای شرکت ابنیه و ساختمان پدیده ندارد بلکه برای آن ذخیره کاهش ارزش نیز باید منظور شود.
2. صحبت از شرکت پدیده پارسیان شده است. این استاد محترم ادعا نموده اند که این شرکت مالک کلیه رستورانهای پدیده است. به عنوان نمونه عرض می کنم این شرکت مالک رستوران پدیده کیش نیست بلکه آن را از شرکت بین المللی پدیده کیش اجاره نموده است و تنها پیمان کار آن است. شرکت پدیده پارسیان با سرمایه 7 میلیارد تومان از لحاظ اندازه اصلا در مقیاسی نیست که مورد بحث بیشتر قرار گیرد.
رستوران پدیده کیش و زمین کنار آن، که برنامه ریزی شده است پروژه شهر رویایی کیش اجرا شود همان سرمایه گذاری 14 میلیارد تومانی کذایی است (شرکت بین المللی پدیده کیش) که به مبلغ 450 میلیارد تومان به شرکت ابنیه و ساختمان ( شرکتی که مردم مالک آن هستند) فروخته شده و از سود رویایی 435 میلیارد تومانی آن ریالی به جیب مردم عادی سهامدار شرکت ابنیه و ساختمان نرفته است. بلکه مردم تامین کننده این سود برای سهامداران اولیه بوده اند.
3. ایشان صحبت از سهام هایپر مارکت نموده اند. گویا این استاد محترم بحث سطح اهمیت در حسابرسی را مطالعه نفرموده اند. به ایشان توصیه می کنیم علاوه بر استاندارد 29 حسابداری مربوط به املاک، محاسبات مربوط به سطح اهمیت را نیز مطالعه بفرمایند. هایپر مارکت پدیده شاندیز در سال 92 و با بهای تمام شده 100 میلیون تومان به شرکت ابنیه و ساختمان پدیده اضافه شده است. صحبت از چندین هزار میلیارد تومان است. صد میلیون تومان شاید پول یکروز تبلیغات شرکت نیز نشود.
نقد چهارم : در پایان، روش ابداعی گروه تحلیل شرکت سرمایه گذاری، جهت محاسبه ارزش ذاتی سهام شرکت ابنیه پدیده شاندیز (استفاده از روش ارزش بیمه شده پروژه -دارایی- جهت برآورد ارزش پروژه) را روشی ابداعی و نوظهور می دانم و به نظر اینجانب استفاده از آن منطقی بنظر نمیرسد (تشریح ایرادات وارده بر آن از حوصله این بحث خارج است).
پاسخ نقد چهارم: ارزش بیمه شده اصلا روش محاسبه ارزش ذاتی نیست. مقاله اولیه نیز ادعا نکرده بود روشی تحت عنوان روش ارزش بیمه ابداع کرده است.
ارزش بیمه شده پروژه پدیده شاندیز 1700 میلیارد تومان است بدین معنی که کارشناسان صنعت بیمه تعهد داده اند اگر فرض مثال و خدای نکرده بر اثر هر حادثه ای، پروژه پدیده شاندیز در مشهد تخریب شد و به طور کامل از بین رفت، حداکثر مبلغ 1700 میلیارد تومان به عنوان خسارت خواهند پرداخت.
معمولا اگر سطح پوشش بیمه ای کم باشد حسابرس شرکت هشدار های لازم را خواهند داد. حال سوال اینجاست که پروژه ای که به ادعای مدیرانش بیش از 12 هزار میلیارد تومان ارزش دارد چطور تنها 1700 میلیارد تومان پوشش بیمه ای دارد و حسابرس هم صحبتی از کم بودن پوشش بیمه ای نکرده است.