واضح و مبرهن است که لازمه پیشرفت در هر زمینه ای داشتن یک برنامه جامع می باشد یا به عبارت دیگر به لحاظ نرم افزاری باید برنامه ای منطبق به واقعیات داشت گام مهم بعدی برای نیل به هدف اجرای صحیح برنامه می باشد که می توان از آن به عنوان سخت افزار مناسب یاد کرد.پس می توان نتیجه گرفت که برای رشد اقتصادی یک کشور نیز باید برنامه ای جامع داشت که در این برنامه از سخت افزار و نرم افزارهای مناسب هر کشور استفاده بهینه گردد. کشور ما نیز سال ها است که برای تدوین مدل توسعه ای خود در تلاش است که این مدل با توجه به تحولات سیاسی کشورمان دستخوش تغیییرات عمده ای به لحاظ مبنایی شده است که البته در این یادداشت قصد پرداختن به این مبانی را نداریم.
اما باید گفت که ساختار اقتصادی کشور ما عقبه ای با ساختار سرمایه داری دارد هر چندکه پس از انقلاب اسلامی برای تغییر این ساختار تلاش شد و اقتصاد در ابتدای انقلاب دولتی و نزدیک به شیوه شوروی سابق شد اما در نهایت با برخی تغییرات همین ساختار سرمایه داری حفظ شده و در سالهای اخیر بیشتر نمود پیدا کرده است .
البته در اواسط دهه 70 به تدریج با تربیت نیروی انسانی و با توجه به تجربیات بدست آمده و با الگو برداری از تجربه کشورهای موفق مسئولان کشور به تدریج اقدام به تدوین برنامه های توسعه ای با دید میان مدت نمودند که در نهایت در دهه 80 سند چشم انداز 20 ساله به عنوان اولین سند ملی بلند مدت در جهت توسعه کشور تدوین، تصویب و ابلاغ شد و قرار بر این شد که تمامی برنامه های توسعه ای میان مدت نیز در جهت نیل به سند چشم انداز تدوین شود.
بازار سرمایه در اقتصاد ایران
همزمان از دهه 80 بازار سرمایه نیز که از سابقه طولانی هم در صحنه اقتصادی کشور برخوردار بود اما به دلایل مختلف که در حوصله این یادداشت نیست چندان توجهی به آن نمی شد تحولات مختلفی را در جهت رشد تجربه کرد و در حال حاضر به عنوان یکی از نهادهای مهم اقتصادی کشور شناخته می شود.
گفتنی است بازار سرمایه اواخر دهه 80 تا این لحظه هم به لحاظ سخت افزاری و هم به لحاظ نرم افزاری رشد بسیار خوبی داشته و در مجموع همین موضوع باعث شده تا سرمایه گذران روز به روز توجه بیشتری به این بخش داشته باشند بخشی که در بیانی ساده می توان گفت از آن به عنوان دماسنج اقتصاد هر کشور یاد می شود و در حال حاضر به جایگاهی تبدیل شده که بسیاری ازدولتمردان هم به منظور نشان دادن موفقیت خود به آن استناد می کنند.
بورس افتخار دولتمردان در برابر تحریم ها
در سال های اخیر هم که کشور عزیزمان ایران تحت شدید ترین فشار های اقتصادی بوده تحولات بازار سرمایه توانسته تابلوی پر افتخاری برای کشورمان در مقابل دیدگان کشورهای حامی تحریم باشد. از منظر داخلی نیز بازار سرمایه توانست با نشان دادن قابلیت های خود گوی سبقت را از سایر بازار های رقیب خود یعنی مسکن و طلا و .... بر باید و در مجموع بازار سرمایه در این مدتی که کشور شرایط سختی را تجربه می کند تمام قد از اقتصاد کشورمان که همگان بر وجود بیماری های متعدد در آن صحه می گذارند دفاع و حتی یاری کند.
انتظار از وزیر اقتصاد
در سال جاری با روی کار آمدن دولت جدید با شعار اعتدال و تدبیر ، امید به اصلاح برخی رویه های غلط افزایش یافت. رویه های غلطی که از آن به عنوان بی انضباطی مالی دولت قبل یاد می شد. انتخاب دکتر طیب نیا که از سوابق کاری و علمی بسیار خوبی در عرصه اقتصاد برخوردار بوده از سوی ریس محترم جمهور و کسب بالاترین رأی اعتماد از مجلس نیز مؤید همین مطلب است که باید انتظار داشت به تدریج اوضاع به تدریج بهبود یابد و انضباط مالی در کشور حکفرما شود.
هر چند با توجه به زمان کوتاه سپری شده از عمر این دولت و صدارت وزیر اقتصاد نمی توان انتظار تحول بزرگی را داشت اما از گوشه کنار انتقاداتی شنیده می شود که دست کم به عنوان زنگ خطر می توان به ان توجه داشت به عنوان مثل اینکه چرا بسیاری از سیاست های اقتصادی در ماه های اخیر از سوی مردانی غیر از مرد اول اقتصاد کشور بیان و یا حتی به نوعی دیکته می شود.
از سوی دیگر در چند روز گذشته اتفاقاتی در جریان است که باعث افزایش نگرانی ها در خصوص آینده بورس که سرنوشت بسیاری از سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی با آن گره خورده شده و در مقابل نیز تلاش جدی از سوی دست اندر کاران برای رفع این نگرانی ها دیده نمی شود .
لذا وزیر اقتصاد که مخاطب اصلی این یادداشت می باشد مهمترین نقش را می تواند در رفع این معضل داشته باشد چراکه هم به لحاظ جایگاه مسئولیتی و هم به لحاظ سوابق شخصی جز این هم از وی نمی توان انتظار داشت.
فعالان بازار سرمایه در این مقطع فارغ از بازی های سیاسی از وزیر اقتصاد کشور انتظار دارند که توجه بیشتری به دغدغه های فعالان این بخش داشته باشند .
به عنوان مثال چرا بسیاری از ملاحظات بازار سرمایه در تدوین بودجه سالانه در نظر گرفته نمی شود بطور مشخص نرخ بهره مالکانه و یا نرخ خوراک و یا ختی در تعیین نرخ تسعیر ارز! تشکیل مداوم شورای عالی بورس و حضور حضرتعالی در این شورا به عنوان پشتوانه بازار سرمایه همانطور که رییس بانک مرکزی از بازار پول حمایت می کنند و پشتوانه آن هستند ، یا اینکه بحث افزایش وام خرید مسکن و تبعات آن و حتی تعیین نرخ سود بانکی و اوراق مشارکت که الان در جریان است و تغییرات در پستهای مختلف و به طور کلی مواردی که به وزارات اقتصاد مربوط می شود که معمولا وزیر اقتصاد ساکت تر از سایر اعضای دولت است و بقیه دولتی ها بیشتز از وزیر مستقیم در باب آنها سخن می گویند .
جناب وزیر فعالان بازار سرمایه انتظار ندارند در یک مدت کوتاه تمامی مشکلات برطرف شده و ظرفیت های بالقوه اقتصاد کشور عملیاتی شوند تا آنها نیز به بالاترین میزان بازدهی دست یابند اما از شما انتظار دارند که دست کم جلوی وقوع مشکلات بیشتر را حتی المقدور بگیرید و نقش محوری تر در تحولات اقتصادی داشته باشد که صد البته این انتظار زیادی نیست و از نخبگانی چون شما بر می آید .
در مقام کلام پایانی هم باید گفت تبیین نقش مهم بازار سرمایه در اقتصاد برای مرد اول اقتصاد کشور مصداق ضرب المثل "زیره به کرمان بردن" محسوب می شود و هدف از این یادداشت این بود که مسئولان اقتصادی کشور و در راس آنها وزیر محترم اقتصاد توجه بیشتری را به دغدغه های این بخش داشته باشند و جلوی سلب اعتماد سرمایه گذاران را از این بخش بگیرند چراکه اعتماد سرمایه اصلی بازار سرمایه محسوب می شود در آخر نیز از شما دعوت میکنیم با حضور در تالار حافظ و شنیدن در و دل سرمایه گذاران به این بخش نیز اهمیت ویژه ای دهید که سایر مسوولان نیز اهمیت این حوزه را بهتر درک کنند و تصمیمات خلق الساعه و بدون پشتوانه علمی اتخاذ ننمایند .